آشنایی با جنس بدنه تابلو برق
بدنه تابلوهای برق از نظر جنس دارای انواع مختلفی می باشد. افرادی که تابلوهای برق را طراحی می کنند باید بدانند که از چه نوع بدنه ای برای کدام تابلو برق استفاده کنند. جنس بدنه تابلوهای برق متفاوت است و هر کدام کاربرد منحصر به فردی دارند، استفاده از انواع تابلوهای برق فلزی یا پلاستیکی با توجه به محیط و نظر ناظر پروژه صورت می گیرد. هر کدام از این تابلو ها ویژگی ها و عملکرد خاص خود را دارند. تابلو های پلاستیکی با توجه به عملکرد، نحوه نصب و شکل ظاهری انواع مختلفی دارند.
تعریف ساده ای که می توان برای نوع تابلو برق گفت این است که تابلو برق محفظه ای برای قرار دادن وسایل برقی و الکترونیکی مانند کلیدها، قطعات کنترلی، تجهیزات حفاظتی، صفحه نمایش و ... می باشد که تابلوهای برق معمولا بر اساس ولتاژ کار تقسیم می شوند که می توان آنها را به دسته های کم فشار یا فشار ضعیف که کمتر از 1000 ولت برق دارند، فشار متوسط که دارای برق 1000 تا 36000 ولت هستند و تابلوهای فشار قوی که بیش از 36000 ولت دارند تقسیم کرد. آنها دارای ولتاژ الکتریکی تقسیم شده هستند. به طور کلی هر تابلوی برق دارای واحدهای عملیاتی متفاوتی است که هر کدام از این قطعات شامل قطعات مکانیکی و الکتریکی متفاوتی برای هدف خاصی می باشد. بنابراین تابلو برق باید با توجه به هدف و کاربرد خاص و مطابق با استانداردها طراحی شود.
اسکلت تابلو برق :
یکی از تجهیزاتی است که برای نصب قطعات الکتریکی مورد استفاده قرار می گیرد که اغلب با رنگ الکترواستاتیک تولید می شود و فولادی است و در صنایع غذایی از فولاد استفاده می شود و معمولاً رنگ آن استاندارد RAL7032 است و رنگ خاکستری در کارخانجات مربوط به تولید لبنیات از ورق برقی فولادی برای محافظت در برابر برق گرفتگی استفاده می شود.
انواع تابلو از نظر جنس
بدنه تابلوهای برق به چند دسته از جمله تابلوهای برق فلزی، کامپوزیت، پلاستیک، پلی کربنات و ... تقسیم می شود. هر کدام از این تابلوها دارای هدف جداگانه ای هستند. در محیط های مختلف نصب می شوند و ویژگی های متفاوتی دارند.
تابلو برق پلاستیکی یا پلیکربنات
تابلو برق پلاستیکی یکی از موادی است که برای ساخت بدنه تابلو استفاده می شود. این نوع تابلو برق با استفاده از ترکیبی از رزین های ترموپلاستیک و الیاف کربن تولید می شود. تابلوهای پلی کربنات سبک و مقاوم در برابر خوردگی هستند که می تواند گزینه مناسبی برای محیط های سخت با رطوبت بالا باشد.البته با وجود این مزایا تابلوهای پلی کربنات نسبت به گرما و اشعه UV بسیار حساس هستند.
تابلوهای برق ساخته شده از مواد کامپوزیت
بدنه تابلوهای برق نسل جدید از مواد کامپوزیتی ساخته شده است که از ترکیب الیاف شیشه و رزین پلاستیکی تولید می شود. این تابلوهای برق در برابر حرارت، اشعه ماوراء بنفش، خوردگی و زنگ زدگی بسیار مقاوم بوده و طول عمر بیشتری نسبت به دو نوع دیگر دارند. همچنین این ماده عایق الکتریکی است که خطر اتصال و برق گرفتگی را از بین می برد.
تابلو برق از جنس فولاد ضد زنگ و فولاد کربن
این نوع تابلو برق مقاومت بالایی در برابر خوردگی دارد، زنگ نمی زند و برای شرایط مرطوب مناسب است و در برابر مواد شیمیایی نیز مقاومت بالایی دارد. به همین دلیل در صنایع پزشکی، دارویی و غذایی و در مناطقی با شرایط آب و هوایی خاص مناسب است.
تابلو برق آلومینیومی
این تابلو برق بسیار سبک و مقاوم، انعطاف پذیر و مقاوم در برابر خوردگی بوده و تحمل بالایی دارد و از آنجایی که قیمت آلومینیوم بسیار پایین است، یکی از مقرون به صرفه ترین و پرطرفدارترین مدل ها می باشد.
جنس بدنه تابلو برق از نوع فلزی:
این تابلوها دارای بدنه فلزی هستند. فلزاتی که با رنگ الکترواستاتیک رنگ می شوند. برخی از تابلوهای برق فلزی نیز از ورق فلز گالوانیزه ساخته می شوند. افراد اغلب تابلوهای برق فلزی را در فضاهای باز نصب می کنند. از آنجایی که این صفحات برای محیط های مرطوب و محیط های اسیدی مناسب هستند زیرا دارای صفحات فولادی ضد زنگ هستند. مزیت بسیار خوب تابلوهای برق برای ساختمان های فلزی، چکش خواری و انعطاف پذیری فلز است که طراحی و تولید تابلوهای بزرگ و کوچک در ابعاد مختلف را تسهیل می کند.
تابلو برق فولادی چیست؟
تابلو برق فولادی تابلویی است که بدنه فلزی آن به جای ورق آهن سیاه از ورق فولادی ساخته شده باشد و نیازی به رنگ آمیزی تابلو برق فولادی نیست زیرا بدنه تابلو برق فولادی در برابر خوردگی و زنگ زدگی مقاوم است و استفاده از این تابلو برق بیشتر در محصولات صنایع غذایی و کارخانه های لبنی مورد استفاده قرار می گیرد زیرا تابلو برق فولاد را می توان چندین بار شستشو و ضدعفونی کرد.
آشنایی با ویژگی های تابلو برق پلاستیکی
این نوع استاندارد تابلوهای برق صنعتی دارای مقاومت بالایی در محیط های قلیایی و اسیدی می باشند. آنها همچنین می توانند تجهیزات و قطعات داخلی خود را از آسیب های محیطی محافظت کنند. از ویژگی های آن می توان به موارد زیر اشاره کرد.
• عایق حرارت بوده و در برابر نور خورشید مقاومت بالایی دارند.
• بادوام بوده و در محیط های شیمیایی عمر طولانی دارند.
• تجهیزات شما را از گرد و غبار و رطوبت محافظت می کند.
• بدنه این نوع تابلو برق عایق الکتریکی بوده و از برق گرفتگی جلوگیری می کند.
• ایمنی افراد از خطرات و صدمات احتمالی افزایش می یابد.
• تابلو برق پلاستیکی رسانا نیست.
• ایمنی در محل کار را افزایش می دهد.
• تجهیزات و دستگاه های الکتریکی را در برابر حوادث محیطی محافظت می کند.
• مرتب کردن و سازماندهی پروژه
انواع تابلو برق با توجه به محل نصب
تابلوهای برق از نظر محل نصب به انواع مختلفی تقسیم می شوند که عبارتند از:
داخلی: به تابلوی داخلی می گویند که در فضاهای بسته مانند داخل سالن، سوله و ... قرار می گیرد.
فضای باز: همانطور که از نام آن پیداست تابلو برق صنعتی در فضای باز به تابلو برق گفته می شود که در فضاهای باز نصب می شود.
تابلوهای ایستاده: این دسته از تابلوهای برق به صورت ایستاده در محل نصب می شوند. تابلو برق ایستاده دارای عملکرد چند منظوره می باشد و می توان تجهیزات الکتریکی مانند تجهیزات کنترلی، منبع تغذیه و ... را در داخل آن نصب کرد.
نصب و نگهداری تابلو برق
نصب و نگهداری تابلو برق صنعتی بسیار ساده اما تخصصی است و باید با تجهیزات مناسب انجام شود. نگهداری از آن ها بسیار ضروری است، زیرا این تجهیزات در شرایط مختلف و به مرور زمان ممکن است آسیب ببینند، بنابراین باید در نگهداری و حفاظت از آن کوشا باشید و در صورت خرابی در اسرع وقت نسبت به تعمیر یا تعویض قطعات اقدام نمایید. در هنگام خرید باید به این نکته توجه کنید که در آینده امکان افزودن قطعات به تابلو وجود دارد زیرا برش یا سوراخکاری بدنه تابلو برای افزایش فضا برخلاف استانداردهای تعریف شده است.
نکات مهم خرید تابلو برق صنعتی
تابلو های توزیع برق به دلیل مدیریت و کنترل توزیع برق در ساختمان نقش حیاتی ایفا می کنند و در محیطی که در آن نصب می شوند، امکان قطعی برق به دلیل نوسانات یا اختلالات این چنینی وجود ندارد و برق قطع نمی شود یا اگر بار اضافی وجود داشته باشد که بلافاصله واکنش نشان می دهد. نگهداری و کنترل تابلوهای برق بسیار آسان است، در صورت وجود ایراد در شبکه توزیع برق با آلارم های مجزا برای هر بخش می توانید با واحد مربوطه تماس گرفته و مشکلات را برطرف کرده و از آتش سوزی یا خطرات دیگر جلوگیری نمایید. سه ویژگی که به ما کمک می کند قبل از خرید تابلو برق انتخاب بهتری داشته باشیم عبارتند از:
1. مشخصات و ویژگی شبکه توزیع برق
2. مشخصات محیطی
3. مطالعات و محاسبات الکتریکی
تابلو برق از چه قطعاتی تشکیل شده است؟
تابلوهای برق به گونه ای طراحی شده اند که تمامی عناصر مورد نیاز در مدار الکتریکی در آن تعبیه شده و در شرایط عادی و غیرعادی به کار خود ادامه دهند.
کنتاکتور
در واقع کنتاکتور وظیفه قطع و وصل مدار کنترل از راه دور را بر عهده دارد.
بی متال ها
وظیفه آنها این است که در صورت جریان قوی برق را به طور خودکار خاموش کنند.
کلیدها
سوئیچ ها برای روشن و خاموش کردن برق استفاده می شوند. از انواع کلید ها می توان به کلیدهای غلتکی، سلکتوری و بوش باتون، میکروسوئیچ، فلوتر سوئیچ و … اشاره کرد.
انواع رله
رله ها انواع مختلفی دارند که به دلیل عوامل و عیوب مختلف در تابلو برق برای ارسال فرمان قطع یا وصل جریان الکتریکی استفاده می شوند. انواع رله ها شامل رلۀ کنترل فاز، رلۀ کنترل بار، رلۀ زمانی یا تایمر و غیره می باشد.
ابزار اندازه گیری
از جمله این تجهیزات می توان به آمپرمتر، ولت متر، فرکانس متر و ... اشاره کرد که برای اندازه گیری پارامترهای متغیر استفاده می شود.
اتصالات
ارتباط بین تجهیزات وظیفه هادی است. لازم است بدانید که ارتباط از طریق سیم،شینه، کابلشو و غیره … صورت می گیرد.
ترانس
ترانسفورماتورها برای نظارت بر میزان جریان یا ولتاژ ورودی استفاده می شوند.
آشنایی با انواع تابلو برق
تابلوهای برق با توجه به معیارهای مختلفی که برای آنها در نظر گرفته می شود به چند دسته تقسیم می شوند که در ادامه به شرح آنها می پردازیم:
انواع تابلو برق از نظر ایستایی
تابلو برق ایستاده
این مدل تابلو برق به صورت ایستاده و جنس بدنه آن معمولاً از جنس استیل ضد زنگ می باشد.
تابلو برق دیواری
این مدل علت حرارت در تابلو برق همانطور که از نامش پیداست به صورت دیواری می باشد. نکته مهم در مورد این مدل از تابلوهای برق این است که اگر این تابلوها بر روی سطح دیوار نصب شوند به آنها روکار و اگر در داخل دیوار نصب شوند به آنها فلاش مونت گفته می شود.
انواع تابلو برق از نظر سطح ولتاژ
تابلو ها بر اساس سطح ولتاژ به انواع زیر طبقه بندی می شوند:
تابلو های کم فشار (LV) تا 1000 ولت
تابلو های ولتاژ متوسط (MV) از 1000 تا 63000 ولت
تابلوهای فشار قوی از 63000 تا 400000 ولت
تابلوبرق فشار ضعیف
تابلو برق فشار ضعیف در سطح ولتاژ کمتر از 1000 ولت رتبه بندی می شود و ترکیبی از یک یا چند تابلو فشار ضعیف با تجهیزات اندازه گیری و کنترل، نشانگرها، حفاظت و تنظیم کننده ها است. این تابلو ها از دو نوع ثابت و جمع شونده ساخته می شوند.
تابلو برق فشار متوسط
تابلو برق فشار متوسط برای سطح ولتاژ بین 1000 ولت و 36000 ولت رتبه بندی می شود، این تابلوها شامل کلید (دژنکتور) و بدنه یا کنتاکتور فشار متوسط، رله، باسبار، ترانسفورماتور ولتاژ و جريان، لوازم اندازه گيری و تجهيزات کنترلی است. تابلو های فشار متوسط را می توان به دو دسته تابلو فشار متوسط ثابت (ثابت) و تابلو فشار متوسط جمع شونده تقسیم کرد.
مزایای عملی تابلوهای برق
• در تابلوهای برق از دستگاه های نمایشگر برای نظارت بر تجهیزات الکترونیکی استفاده می شود که می تواند به ما در دانستن مقدار جریان، ولتاژ، فرکانس، توان و غیره در هر لحظه کمک کند.
• مهمترین مسئله هنگام کار با برق، حفاظت از کاربران وسایل الکترونیکی است. زیرا اگر دستورالعمل های امنیتی را رعایت نکنید، گاهی اوقات می تواند خطرناک باشد. برای این منظور از تجهیزاتی در این دستگاه ها استفاده می شود تا در مواقع خطر به سرعت جریان برق قطع شود تا از خطرات احتمالی و برق گرفتگی کاربران جلوگیری شود.
•مشکلات رایج در تابلو برق می توانند از تجهیزات نصب شده در داخل در برابر عوامل محیطی مانند باران، باد، برف و ... محافظت کنند.
درجه حفاظت تابلو برق
مقاومت دستگاه ها در شرایط مختلف در حال حاضر یکی از معیارهای خرید آنها می باشد. درجه حفاظت یا IP که مخفف Ingress Protection است. درجه حفاظت در برابر ذرات جامد و مایع (رطوبت و آب) و فشار را مشخص می کند. برای بهتر خواندن این کدها به دو عدد تقسیم می شوند که عدد اول یا دهم های نشان دهنده درجه حفاظت در برابر ذرات جامد از 0 تا 6 و عدد دوم یا همان عدد که درجه حفاظت در برابر مایعات را نشان می دهد تقسیم می شود.
آخرین کلام
همانطور که می دانید میکروسوئیچ درب تابلو برق محفظه ای است که وسایل برقی یا پنوماتیکی به صورت منظم و دقیق در آن قرار می گیرد. این جعبه برق شامل تجهیزاتی مانند کلیدهای روشن/خاموش، سیستم اینترلاک، شینه و هادی، تجهیزات حفاظتی، پایش و فرمان داخل یک مجموعه منظم می باشد.