انواع رله الکترونیکی چیست و چه کاربردی دارد؟

رله ssr یک قطعه الکترونیکی می باشد که تقریبا می توان گفت  برای همه ما نام آشنا  می باشد  اما کاربرد آن در صنعت چیست ؟ تعریف ساده ای که برای رله می توان عنوان نمود  اینچنین است که رله یک سویچ الکتریکی می باشد  که با اتصال یک جریان می تواند مدار را فعال یا غیر فعال کند. در واقع می توان گفت رله نوعی کلید الکتریکی سریع بی ‌درنگ است که با هدایت یک مدار الکتریکی دیگر باز و بسته می‌ شود. به عبارتی  RELAY گاها  ترکیبی از یک عملکرد الکتریکی و الکترومکانیکی است ، این کلید الکترونیکی به عنوان قطعه ای که اغلب از بخش هایی مانند بخش مغناطیس، آرماتور، فنر و تیغه هایی الکتریکی تشکیل شده است، باعث باز و بسته شدن یک مدار می گردد.

شناخت در رله الکترومکانیکی با توجه به نوع پیکربندی و تعداد مخاطبین یا عناصر سوئیچینگ مشخص می گردد. به عنوان مثال ، یک تماس باز و بدون برق "Contact Type A" یا اتصال متصل نامیده می شود. به همین ترتیب ، تماس بسته در صورت عدم وجود برق ، "تماس نوع B" یا یک تماس آفلاین نام دارد .

روش کنترل باز و بسته شدن این کلید الکتریکی به صورت‌ های مختلف مکانیکی، حرارتی، مغناطیسی، الکترو استاتیک و… می‌باشد به رله تقویت کننده نیز می گویند. به این معنا که رله می ‌تواند جریانی قوی ‌تر از جریان ورودی را هدایت کند.

یکی از ویژگی های رله  قیمت پایین آن می باشد  که به سادگی می توان آن را تهیه نمود.  معمولا بیشتر  رله هایی که مشاهده می نمایید از ۵ پایه برخوردار می باشند. دو تا از پایه ها مربوط به بوبین داخل رله می باشد که باید به این دو پایه یک ولتاژ مثبت و منفی DC  اتصال داده  شود. و سه پایه دیگر هم مربوط به NC و NO و COM می باشد.

کاربرد رله

رله ها امروزه در صنعت کاربرد زیادی را به خود اختصاص داده اند، بیشترین مورد استفاده از رله ­ها در مدارات فرمان  می باشد. رله به عنوان یکی  از پرکاربرد‌ترین قطعات موجود در مدارهایی است که دارای یک قسمت کنترلی الکترونیکی و یک سوییچ برای قطع وصل جریان برق با ولتاژ های بالا می باشند.

معمولا این قطعه در همه پمپ‌های آبی که در آپارتمان‌ها و مجتمع‌ها استفاده می شوند ، تعبیه شده است.  چراغ‌های راهنمایی سر تقاطع ‌ها، لامپ ‌های اتوماتیک در پارکینگ‌ ها، تایمر‌های چراغ‌ های راهرو‌ها ، دزدگیر‌ها و تجیهزات حفاظتی‌، سیستم استارت و برق داخلی خودرو ها، چراغ‌های تبلیغاتی نئون و چشمک زن، تابلو‌های حفاظتی برق، برخی از فیوز‌های الکترونیکی، لوازم خانگی نظیر یخچال، ماشین لباس شویی، ظرف شویی، سیستم‌های شوفاژ و پکیج و … همه از مواردی به شمار می روند که رله به  عنوان عضوی در آن تعبیه شده است.

تقریبا تمام وسایل که در صنعت مصرف می شوند  چه به صورت آشکار و یا چه به صورت پنهان از رله استفاده شده است. یکی از مزیت­ های رله این است که با استفاده از آن میتوان با توان خیلی کم، خروجی با توان بالا را کسب کرد. در تعرفی دیگر می توان گفت رله در نقش یک تقویت کننده نیز به شمار می رود زیرا  ورودی با جریان کم و خروجی با جریان بالا را می توان از آن دریافت نمود. رله بسته به نوع ساخت آنها دارای 2 پایه برای تغذیه بوبین و یک یا چند تیغه ی COM (مشترک) و یک یا چند تیغه بسته (NC) و یک یا چند تیغه باز (NO) را دارا می باشند.

ویژگی رله ها

• رله ها نه تنها در مدار های بزرگ الکتریکی کاربرد دارند  بلکه در مدار های کامپیوتری نیز برای انجام عملیات ریاضی کاربردی هستند.
• در جهت  کنترل سوئیچ های موتور الکتریکی کاربردی هستند . برای روشن کردن یک موتور الکتریکی به منبع تغذیه 230 ولت نیاز داریم اما در بعضی مواقع ممکن است وضعیتی وجود داشته باشد که موتور را با ولتاژ تغذیه DC روشن کنیم. در این موارد می توان از یک رله بهره مند شد.
• تثبیت کننده های اتوماتیک یکی از مواردی است که در آن از رله استفاده می شود. وقتی ولتاژ تغذیه غیر از ولتاژ نامی باشد، مجموعه رله ها تغییرات ولتاژ را حس می کنند و مدار بار را با کمک قطع کننده های مدار کنترل می کنند.
• در تلویزیون ها استفاده می شود. در مدار های داخلی یک تلویزیون لامپ تصویری قدیمی با ولتاژ DC کار می کند اما لامپ تصویری به ولتاژ AC بسیار بالایی نیاز دارد، به منظور روشن کردن لامپ تصویری با منبع تغذیه DC می توانیم از یک رله استفاده کنیم.

انواع رله

رله مغناطیسی:

این نوع رله در مدار کابرد دارد که درست شبیه به یک فیوز عمل می کند ومدار را در برابر اتصالات کوتاه حفظ می کند. در این شرایط رله جریان برق را قطع می کند.  در صورتی که ترمز موتور یا اتصال کوتاه در میدان مغناطیسی بوجود آید  ، اهرم را به طرف خود می کشاند. به این صورت  فنر می تواند بازوی اتصال را قطع نماید  و کنتاکت را باز کند تا مدار قطع شود.

رله دیفرانسیل:

این رله بر اساس مقایسه جریان ها یا تراز جریانی  فعالیت دارد . به این صورت که  به مقدار جریان ارتباطی ندارد و هرگاه ضریب تبدیل نا هماهنگ گردد ، عمل می نماید. رله دیفرانسیل برای حفاظت  از ترانس ، ژنراتور، باسبارو الکتروموتور کاربرد دارد.

رله حرارتی:

شامل دو فلز متفاوت از نظر جنس که از ضرایب انبساط طولی مختلفی اند ، می باشد. در اطراف این فلز چسبیده به هم یک رشته سیم می باشد که از جریان الکتریکی پیچیده است  و در زمان عبور جریان الکتریکی از سیم، حرارت ایجاد می گردد که منجر به خم شدن سیم می گردد  و به عملکرد رله کمک می نماید . رله بعد از پایان کار دوباره به صورت اولیه خود بر می گردد. با فشار دکمه ریسیت کنتاکتر رله حرارتی به حالت طبیعی باز می شود. وقتی جریان عبوری از رله حرارتی ۲۰% بیشتر از جریان تنظیم شده باشد، رله در مدت کمتر از ۲ ساعت مدار را قطع می نماید.

رله دیستانس یا رله مقاومت سنج:

از لحاظ کارایی همچون رله جریان زیاد در مقابل اتصال کوتاه است . به این ترتیب رله دیستانس بر حسب  فاصله  یا امپدانس عمل می نماید . رله دیستانس زمانی اجرا می شود  که امپدانس خط کمتر از مقدار تنظیم شده باشد و بر خلاف این فعالیت نمی نماید زیرا مقاومت مصرف کننده ها تنظیم نمی باشد. رله دیستانس یک رله محافظ می باشد و زمان قطع آن وابسته به طول سیم است.

رله (RELAY) دارای چه مزایایی می باشد؟

با توجه به این که  ماهیت رله مغناطیسی می باشد در جهت  حفاظت از مدار بسیار مناسب خواهد بود ، برای این که قسمت قدرت با جریان های بالا را نسبت به مدارالکترونیکی فرمان ایزوله می نماید.  با توجه به ساختار رله ها، آن ها این قابلیت  را دارند که  چندین آمپر را تحمل نمایند .  از این رو نسبت به ترانزیستورها مقرون به صرفه تر خواهند بود.  یکی از مزیت‌های مهم رله خودکار بودن آن می باشد به این معنا که  بدون نیاز به دخالت انسان می ‌تواند یک مدار را قطع یا وصل کند، برای انجام این کار به سیگنال‌های متعددی  احتیاج دارد .

رله (RELAY) دارای چه معایبی می باشد ؟

در صورتی که تغییری در  وضعیت این قطعه رخ دهد جرقه به وجود می آورد ، همین موضوع منجر به آن شده  تا برای محیط های دارای گازهای قابل اشتعال و مواد شیمیایی منفجره یا حساس به الکتریسیته قابل استفاده نباشد.

با توجه به آن که  رله وسیله ای مکانیکی می باشد به همین  دلیل از سرعت عملکرد بالایی برخوردار نمی باشد ، برای این که در بسیاری از موارد به ویژه جریان های بالا وقتی  که صحبت از امنیت می گردد ، این وسیله قادر به پاسخ گویی سریع و یا عملکرد سریع نخواهد بود. برای کارکرد انواع رله نیاز به یک میزان ولتاژی می باشد. زمانی که ولتاژ پایین باشد، رله توانایی انجام کار ندارد.

در زمان بهره مندی از رله‌های الکتریکی در حالت کلی نباید کنتاکت ‌های رله را برای کار در جریان ‌های بالا با یکدیگر موازی نمود. چرا که  رله‌هایی که به شکل مکانیکی فعالیت دارند  دقیقاً در یک لحظه و به شکل  همزمان باز یا بسته نخواهند شد. در نهایت ، ممکن است یکی از رله‌ها، حتی برای یک لحظه کوتاه، دچار اضافه جریان شده و رله با آسیب مواجه شود.

عملکرد رله چگونه است؟

فکر کنید که یک هسته دارید که  حول آن، سیم مسی پیچیده شده است . یک آرمیچر متحرک نیز جز قطعات آن می باشد . این آرمیچر با یک ستون یا یک پایه‌ی نگه ‌دارنده‌ در جای خود نگهداری می گردد. سردیگرآرمیچر از کنتاکت بوده ، این قطعات به شکلی بر سیم پیچ احاطه پیدا کرده  که اگرجریان برقرار شود، معمولا یک ترمینال مشترک در سر متحرک آرمیچر تعبیه شده است که  آرمیچر را به سمت خود جذب می نماید و  به مدارخارجی نیز متصل می باشد. رله دو عدد پین، نرمال باز (NO) و نرمال بسته (NC) دارد. پین نرمال بسته به آرمیچر متصل می گردد اما پین نرمال باز، به جایی اتصال ندارد.

زمانی که جریان برقرار شود. خاصیت آهنربایی در سیم‌پیچ، آرمیچر با هسته ‌ی آهنربایی جذب می گردد که در ادامه  به سمت آن حرکت می نماید . پین نرمال باز متصل می شود  و تا زمان جاری بودن جریان، اتصال ادامه دارد .درست زمانی که جریان قطع شود، آرمیچر رها می شود  و به حالت اولیه باز خواهد گشت . از این حیث اتصال باز می گردد. در نهایت می توانید  برای کسب اطلاعات بیشتر و خرید رله و انواع آن می توانید از طریق وب سایت آژند برق اقدام نمایید .