انواع رله سیستم های تهویه مطبوع کدام اند؟

سیستم های تهویه مطبوع یکی از انواع تجهیزات بسیار مهمی است که در مکان های مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد. این سیستم ها جزء تجهیزات اصلی و بسیار پرکاربرد در صنعت و دانش مکانیک بوده و بخش بسیار مهمی از ساختمان های مسکونی، تجاری و صنعتی می باشند. باید به این موضوع دقت کنید که سیستم تهویه مطبوع برای دمای مناسب و هوای مطلوب در یک ساختمان مورد استفاده قرار می گیرد تا انسان ها بتوانند با خیالی آسوده و راحت به زندگی خویش ادامه دهند و امور خود را انجام بدهند. در سیستم های تهویه مطبوع از قطعات و لوازم الکترونیک استفاده شده است و رله ها یکی از اجزای اصلی آن می باشند. در این مقاله از وب سایت آژند برق قصد داریم تا به بررسی انواع رله سیستم های تهویه مطبوع بپردازیم و اطلاعات بسیار مهمی را در اختیار شما قرار دهیم. بنابراین برای کسب اطلاعات بیشتر تا انتهای این مقاله با آژند برق همراه باشید.

سیستم تهویه مطبوع چیست؟

همان گونه که در مقدمه این بخش اشاره کرده ایم، سیستم تهویه مطبوع بخشی از دانش رشته مکانیک می باشد که به عنوان تاسیسات یک ساختمان مسکونی، تجاری، اداری و ... شناخته می شود. اگر بخواهیم تهویه مطبوع را به صورت دقیق شرح دهیم، باید اشاره کنیم که تهویه مطبوع به معنای این است که به کمک دانش و فناوری بتوانیم شرایط محیط و هوای آن را به یک شرایط و هوای مطلوب و مطبوع (شرایط استاندارد) تبدیل نماییم. این شرایط استاندارد و مطبوع می تواند شامل موارد زیر باشد:

• کیفیت هوا
• دمای مناسب
• رطوبت و فشار کافی

سیستم های تهویه مطبوع مانند دیگر بخش های تاسیسات یک ساختمان به طراحی نیاز دارد و مهندس مکانیک با استفاده از دانش و اصول  ترمودینامیک، مکانیک سیالات و اصول انتقال حرارت آن را انجام می دهد. برای طراحی سیستم تهویه مطبوع استانداردهای بسیار خاصی وجود دارد که یکی از آن ها استاندارد آمریکا می باشد و به عنوان مرجع طراحی در جوار مبحث چهاردهم و شانزدهم مقررات ملی ساختمان مورد استفاده قرار می گیرد.

انواع سیستم های تهویه مطبوع کدام اند؟

حال که درباره سیستم های تهویه مطبوع اطلاعاتی را به دست آورده اید، بهتر است که به انواع این سیستم ها بپردازیم و پس از آن به رله سیستم تهویه مطبوع اشاره نماییم. سیستم های تهویه مطبوع انواع و اقسام مختلفی داشته که از نظر کاربر این سیستم ها می توانند به سه دسته زیر تقسیم بندی شوند:‌

• تهویه مطبوع مرکزی

لازم به ذکر می باشد که از سیستم های تهویه مطبوع مرکزی می توان به چیلر و فن کویل اشاره داشت. می توان اشاره داشت که بهره گیری از سیستم تهویه مطبوع مرکزی می تواند مزایای بسیاری را به همراه داشته باشد. به عنوان مثال بهره گیری از این سیستم می تواند سبب کاهش خرید دیماند برق مورد نیاز پروژه و کاهش ظرفیت پست های برق، تابلوها، کابل کشی ها، کنتور برق واحد ها و کلیه موارد مربوط به آن شود. واضح است که کاهش سرمایه گذاری اولیه در این بخش از اهمیت بسیاری برخوردار است و به همین دلیل است که بسیاری از سازندگان ساختمان به تهویه مطبوع مرکزی علاقه خاصی دارند.

• تهویه مطبوع مجزا

در سیستم تهویه مطبوع مجزا می توان از کولر آبی یا اسپلیت دیواری به همراه پکیج دیواری مستقل و رادیاتور بهره برد.

• تهویه مطبوع ترکیبی

سیستم ترکیبی نیز می تواند شامل موتورخانه گرمایشی مرکزی به همراه رادیاتورها، کویل های آب گرم برای گرمایش، و سیستم اسپلیت دیواری یا داکت اسپلیت یا کولر آبی جهت سرمایش باشد.

لازم به ذکر می باشد که از نظر انرژی نیز سیستم های تهویه مطبوع در زمینه سرمایش به دو دسته بسیار کلی زیر تقسیم بندی می شوند:

• سیستم های تهویه مطبوعی که به صورت تمام برقی می باشند مانند چیلر های تراکمی، اسپلیت کانالی، وی آر اف VRF
• سیستم های تهویه مطبوعی که به صورت ترکیبی گاز و برق می باشند، مانند چیلرهای جذبی و جی اچ پی GHP و یا پمپ حرارتی گازی

سیستم های تهویه مطبوع با هر نوع و شکلی که باشند، از تجهیزات و اجزای بسیار مختلف تشکیل شده اند که وجود آن ها یک نیاز اساسی برای تکمیل عملکرد مناسب سیستم می باشد. یکی از اجزای کوچک و اما مهم این سیستم ها، رله ها هستند که ممکن است در انواع مختلف سیستم های تهویه مطبوع، انواع خاصی از رله ها نیز نصب گردد. در قسمت های بعد این مقاله قصد داریم تا به بررسی کامل رله های تهویه مطبوع و هم چنین انواع مختلف آن بپردازیم. بنابراین با آژند برق همراه باشید.

رله چیست؟

در مقالات گذشته درباره رله اطلاعاتی را در اختیار شما عزیزان قرار داده ایم. باید اشاره شود که رله یک سوئیچ قطعه ای کوچک می باشد که در وسایل برقی بسیاری مانند موارد زیر به کار برده می شود:

• سماور
• چای‌ ساز
• بخاری برقی
• پمپ آب
• یخچال
• کولر گازی ( سیستم های تهویه مطبوع ) و ...

اگر این وسایل ذکر شده در بالا به صورت کاملا اتوماتیک روشن و خاموش شوند، آن گاه رله به کار رفته در آن ها صدای بسیار آرامی را از خود بروز می دهد. نکته بسیار مهمی که باید بدانید این است که رله ها یکی از پرکاربردترین و اساسی ترین قطعات به کار رفته در مدارهایی است که به صورت زیر می باشند:

• مدارهایی که دارای یک بخش کنترل الکترونیکی هستند.
• مدارهایی که دارای یک سوئیچ برای قطع و وصل جریان برق با ولتاژ بالا، می‌باشند.

رله های به کار رفته در سیستم های تهویه مطبوع:

نکته بسیار مهمی که باید بدانید این است که رله یکی از اجزای خاصی به شمار می آید که وجود آن در مجموعه الکتریکی بیشتر دستگاه ‌های تهویه مطبوع به خصوص دستگاه های سرما ساز از جمله کولر گازی حیاتی و مهم می باشد. اگر عیب و ایرادی در این قطعه کوچک به وجود بیاید، آنگاه می تواند ساز و کار سیستم مورد نظر را با مشکلات فراوانی مواجه نماید. می توان اذعان داشت که رله به وسیله جریان الکتریکی می تواند یک فرمان خاص را دریافت نماید و بدین ترتیب دو سیم ‌پیچ اصلی و کمکی در لحظه استارت در مدار مورد نظر قرار خواهند گرفت و پس از آن، سیم‌ پیچ کمکی می تواند از مدار خارج گردد.

یک نکته بسیار مهمی که باید بدانید این است که هر سوئیچ مجهز به دو پایه فرمان بوده و توسط یک ولتاژ معین که توسط شرکت سازنده تعیین می گردد، به پایه‌ های فرمان متصل خواهد شد و می تواند آن ها را تحریک نماید. اگر این حالت به وجود بیاید، آنگاه رله مورد نظر از حالت نرمال به حالت تحریک تغییر وضعیت خواهد داد و به محض قطع جریان برق از پایه ‌های فرمان، سوئیچ یا رله به حالت اولیه خود باز خواهد گشت.

مهم ترین ساختار رله تهویه مطبوع کدام است؟

رله هایی که در وسایل و تجهیزات الکتریکی مانند سیستم های تهویه مطبوع به کار می روند، از ساختار بسیار متفاوتی برخوردار هستند. در بین تمام ساختارهایی که برای رله های تهویه مطبوع و دیگر وسایل برقی وجود دارد، سوئیچ‎‌های تک قطبی دو خروجی یا به اختصار SPDT ‌پرکاربردترین و مهم ترین آن ها به شمار می آیند. رله SPDT دارای یک بخش فرمان تشکیل شده از 5 پایه می ‌باشد. دو پایه برای مدار فرمان و سه پایه برای خروجی مدار قدرت در نظر گرفته شده است. لازم به ذکر می باشد که رله ها به صورت معمول در شکل های زیر به بازار عرضه می شوند که هر کدام از آن ها بسته به نوع کاربرد خود می تواند ساختاری متفاوت داشته باشد:

• مکعبی
• پلاستیک مات
• پلاستیک شفاف
• رله استوانه ‌ای

انواع رله به کار رفته در سیستم های تهویه مطبوع:‌

کولرهای گازی و سیستم سرمایشی یک ساختمان، از جمله مهم ترین قسمت های سیستم های تهویه مطبوع به شمار می آید که در آن ها از رله های خاص و متفاوتی استفاده شده است. یکی از انواع رله هایی که در کولرها مورد استفاده قرار می گیرد، رله کولر گازی می باشد که از آن ها به عنوان رله های فیش خور نیز یاد می شود. رله های کولر گازی رله‌ کولری در مدارهای ۳۰ آمپر و سایر مدارهایی که تا جریان 30 آمپر را از سوئیچ عبور می ‌دهند، قابل استفاده یا بهره برداری می باشد. این رله های کولر گازی در چهار مدل مختلف به بازار عرضه می شوند که هر کدام از آن ها برای یک کاربرد خاص مناسب می باشد. از جمله انواع رله های کولر گازی می توان به موارد مهم زیر اشاره داشت:

• رله کولری روبردی:‌

قابل ذکر می باشد که یکی از انواع پر کاربردترین رله های کولری، رله روبردی است که از آن برای اسپیلت ها و محافظ برق استفاده می شود. نکته بسیار مهمی که باید بدانید این است که این قطعه کاربردی، به 5 پایه سوزنی در زیر رله برای لحیم‌کاری روی برد الکتریکی و 3 پایه فیش‌خور روی سوئیچ برای کنتاکت‌های باز و بسته و تیغه مشترک مجهز بوده که کارایی آن را بیشتر می نماید.

• رله کولری گوشواره ای:

یکی دیگر از رله هایی که در سیستم تهویه مطبوع مورد استفاده قرار می گیرد، رله گوشواره‌ای یا جاپیچ می باشد. قابل ذکر است که این رله، در اطراف خود دارای جای پیچ بوده و به علاوه  فاقد پایه در زیر سوئیچ می باشد. روی رله مورد نظر 5 پایه فیش‌ خور قرار داده شده است که بتوان از آن به راحتی استفاده کرد. اگر بخواهیم درباره کاربرد این رله مواردی را بیان کنیم، می توانیم اشاره نماییم که رله ‌های گوشواره ‌ای روی تابلو و مواردی که روی برد الکتریکی اسپلیت امکان لحیم‌کاری وجود ندارد، کاربرد بسیار فراوان دارد و به علاوه رله گوشواره ای دارای نوع ۲۲۰ ولت می باشد که نسبت به سایر ولتاژهای آن استفاده های بسیار بیشتری دارد.

• رله کولری T شکل

یکی دیگر از انواع رله های کولری، رله T شکل می باشد. باید اشاره داشت که رله کولری T شکل فقط قابلیت این را دارد که بر روی برد الکتریکی کولرگازی نصب شود و هم چنین از پایه فیش خور بهره مند نمی باشد. این نوع رله خود در انواع و اقسام بسیار مختلفی طراحی و ساخته می شود و در انواع مدل کولرهای گازی مورد استفاده قرار می گیرد.

این نوع از رله های کولری به صورت معمول جایگزین رله های ماشینی می شوند. ممکن است این سوال برای شما عزیزان به وجود بیاید که چرا به این رله ها، رله های T شکل اطلاق می گردد؟! برای پاسخ به این سوال می توان اذعان داشت که در هنگام نصب قاب محافظ روی رله ماشینی 6 پایه به شکل T انگلیسی می باشد، به همین دلیل است که این اسم را برای این نوع رله برگزیده اند.

• رله کولری شاخک‌ دار

نکته بسیار مهمی که باید بدانید، این است که رله کولری شاخک ‌دار از نظر مشخصات فنی شباهت زیادی به رله کولری روبردی دارد و اما با این حال نیز دارای یک تفاوت است. تفاوت این دو رله در این است که پایه ‌های فیش ‌خور روی رله شاخک ‌دار بدون محافظ بوده و اما شاخک ‌های آن به صورت بالازده روی رله مربوطه قرار گرفته اند. لازم به ذکر می باشد که رله شاخک ‌دار روی برد الکتریکی اسپلیت ‌ها مورد استفاده قرار می ‌گیرد و در بسیاری از سیستم ‌های خنک کننده این قطعه با عنوان رله فن کولر گازی و اسپلیت شناخته شده و می توان از آن استفاده کرد. هم چنین می توان اشاره داست که رله شاخک دار دارای 4 پایه و 2 شاخک بوده و نیازی به کنتاکت یا تیغه بسته سوئیچ ندارد.

سخن پایانی:

در سیستم تهویه مطبوع و دیگر وسایل و لوازم برقی از قطعات بسیاری استفاده شده است که هر کدام از آن ها وظیفه ای را بر عهده دارند. یکی از کاربردی ترین وسایل به کار رفته در این سیستم، رله ها می باشند که خود انواع و اقسام بسیار مختلفی دارند. شما عزیزان می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر به وب سایت آژند برق مراجعه فرمایید و با کارشناسان در این باره مشورت کنید.