تایمر صنعتی چیست؟
تایمرها از جمله پرکاربردترین تجهیزات اتوماسیون صنعتی به شمار می روند که از اهمیت ویژه ای در این صنعت برخوردار می باشند. تایمرها انواع مختلفی دارند و به روش های گوناگون نیز مورد استفاده قرار می گیرند . تایمر های صنعتی در تابلو های فرمان، اتوماسیون، زمان سنجی، راه اندازی خودکار دستگاه ها و همچنین راه اندازی موتور های سنگین سه فاز برای عبور از حالت ستاره به مثلث کاربرد زیادی دارند .
تایمر چیست ؟
تایمر وسیله ای است که وظیفه کنترل زمان را در یک پروسه برعهده دارد که این کنترل زمان می تواند به روش های مختلف صورت گیرد که عبارت اند از :
- کنترل زمان شروع و پایان یک عملکرد
- کنترل مدت زمان انجام یک عملکرد
- ایجاد تاخیر در شروع یک عملکرد
- محاسبه زمان کارکرد یه وسیله
انواع تایمر
تایمرها بر اساس نوع عملکردشان دارای مدهای مختلف کاری می باشند که می توان این مدهای عملکردی را به چهار دسته تقسیم کرد:
تایمرهای آنالوگ:
معمولا وقتی که سپری شده است را نمایش نمی‌دهند، اما از طریق یک اندیکاتور (هشدار دهنده) وضعیت تایمر را (تایمر در حال شمردن زمان است یا اینکه تایمر عمل کرده است) را معین می نماید.
تایمرهای دیجیتال:
زمان در حال سپری شدن را نمایش داده و همچنین زمان پیش فرضی که برای Timer تنظیم شده است را نمایش می دهند.در این تایمرها می توانید تغییرات زمان را مشاهده کنید که این کار با تایمرهای آنالوگ امکان پذیر نمی‌باشد.
- مد تأخیر در وصل (Power On Delay): پس از اتصال فرمان ورودی، تایمر با توجه به زمان تعیین شده سیگنال خروجی را اعمال می کند.
- مد تأخیر در قطع (Power Off Delay): بعد از قطع فرمان ورودی، خروجی با یک تأخیر زمانی قطع می شود.
- مد Flicker یا چشمک زن : بعد از وصل فرمان ورودی، خروجی متناوباً به مدت زمان معیّن قطع و وصل می گردد.
- مد Interval : بعد از وصل فرمان ورودی، خروجی تایمر به مدت زمان معیّنی وصل بودهو بعد از این زمان قطع می شود.
خروجی تایمرها عموماً به شکل رله می باشند. انواع تایمرها عبارت است از: تایمر آنالوگ، تایمر دیجیتال، تایمر روزانه، هفتگی یا سالانه، تایمر ستاره مثلث و.. . می باشد.
عملکرد تایمر صنعتی
یکی از قطعات پر کاربرد در اتوماسیون های صنعتی، تایمر صنعتی می باشد. تایمرهای صنعتی سیگنالی را از ورودی دریافت و با توجه به تنظیمات زمانی که روی آن صورت گرفته ، سیگنال مورد نظر را به خروجی می فرستد.از تایمر صنعتی در جهت اندازه گیری فواصل زمانی خاص بهره برداری می گردد ولی در اصطلاح مهندسی برق ، از تایمرها معمولا به عنوان شمارنده نیز یاد می گردد.
تایمر یک جزء which است که به طور گسترده در سیستم های مختلف جاسازی شده مانند تابلو برق کاربرد دارد . از آن‌ها برای ثبت زمان وقایع مختلف در سیستم های جاسازی شده مصرف می شود. تایمر یک شمارنده باینری ساده تر بوده که به علت نیاز به شمارش پالس های موجود در سیستم، در مدار یا سیستم پیکربندی می گردد. مقدار تایمر صنعتی به محض رسیدن به حداکثر مقدار خود به خود صفر می شود. زمانی که به حداکثر مقدار تایمر رسید ، وقفه ای با پرچم سرریز به وجود می آید.
کاربرد تایمر صنعتی در تابلو برق
کاربرد تایمر صنعتی ، اندازه گیری زمان سپری شده یا وقایع خارجی می باشد که برای یک بازه زمانی خاص کاربرد دارد. آن ها برای حفظ عملکرد سیستم جاسازی شده همزمان با ساعت کاربرد دارد. ساعت می تواند یک ساعت خارجی یا ساعت سیستم باشد. تایمرهای صنعتی برای کاربردهای مختلف در مدارها یا سیستم های جاسازی شده مانند تولید نرخ باود ، اندازه گیری تأخیرهای تولید زمان و موارد دیگر کاربرد دارند.
روش های تکرار حلقه بسیار دشوار می باشند و می توانند حلقه های موجود در سیستم را برای طیف خاصی از دوره ها تکرار نمایند. برای تکرار حلقه ها کاملاً و به طور سیستماتیک از تایمر صنعتی / شمارنده کاربرد دارند. زمان سنج بودن برنامه به جای روش های مختلف برنامه نویسی برای تکرارهای حلقه ، بسیار آسان می باشد. تایمر صنعتی چرخه های ساعت محیطی را شمارش می کند یا می تواند چرخه های ساعت ارائه شده از خارج را بشمارد. پالس های ساعت نیز می توانند با کمک تایمرهایی تولید شوند که به آن نرخ Baud از ارتباط سریال نیز می گویند.
انواع تایمر در برق صنعتی:
انواع تایمرهای متداول در برق صنعتی به این صورت می باشد.
تایمر چپ‌گرد – راست‌گرد: در راه‌اندازی موتورها این نوع تایمر ها کاربرد دارد. این تایمر از دو رله خروجی برخوردار می باشد که با بهره مندی از آن می توان یک کنترل خودکار روی حرکت چپ و راست موتور ایجاد کرد. با فعال شدن تایمر، موتور در مدت زمان مشخصی در یک جهت فعالیت می نماید .
تایمر استارت مجدد: این تایمر به‌عنوان محافظ کاربرد دارد و به شکل ترکیبی در مد تأخیر در وصل ( مانند محافظ یخچال) و مد وقفه فعالیت دارد . تایمر استارت مجدد بعد از طی کردن زمان تنظیم شده ، متصل می گردد و تنها به مدت اندک ( چند ثانیه) فعال خواهد بود و غیرفعال می شودبنابر این می بایست خروجی تایمر به مدار خود نگهدار تابلو متصل گردد.
تایمر ستاره مثلث: برای راه‌اندازی موتورها و تبدیل حالت ستاره به مثلث از تایمر ستاره -مثلث بهره برداری می گردد.
ساعت نجومی: از ساعت نجومی در جهت زیر نظر داشتن روشنایی سالن ها و معابر بهره برداری می گردد. این تایمر به شکل خودکار زمان طلوع و غروب خورشید را در حافظه خود داشته و بدون چشمی و خطای ناشی از مواردی نظیر ابری بودن هوا، به شکل دقیق روشنایی محل را با توجه به زمان طلوع و غروب خورشید کنترل می نماید.
تایمرهای همه کاره: برای حالت‌های دیگری که به شکل عمومی بوده و تایمرهای تخصصی بالا جوابگوی کار نیست، می توان از این تایمرها بهره مند شد.
· تایمر بی متال یا حرارتی
این نوع تایمر با استفاده از خاصیت بی متال فعالیت دارد . وقتی جریان از بی متال عبور می کند گرم می گردد و در اثر تغییر شکل، عمل کرده، مدار را قطع یا وصل می کند. دقت این نوع تایمر زیاد نیست و آب و هوای محیط بر روی آن اثر می گذارد.
· تایمر پنوماتیکی
در این تایمر از خاصیت ذخیره سازی و فشردگی هوا بهره برداری می گردد. کار این زمان سنج شبیه تایمر موتوری است با این تفاوت که زمان سنج موتوری پس از تنظیم و وصل بوبین آن به ولتاژ شروع به کار می کند، ولی زمان سنج پنوماتیکی پس از قطع بوبین آن از ولتاژ شروع به کار می کند.
تایمرها داخلی PLC
در پروسه های کوچک می توان از یک تایمر با یک عملکرد خاص یا چند عملکرد خاص مصرف نمود ولی چنانچه لازم باشد که از تعداد تایمرهای بیشتری استفاده شود ،استفاده از PLCها مقرون به صرفه تر خواهد بود.
کارکرد تایمرهای تاخیر در قطع
این نوع تایمرها با قطع برق، عمل می کنند. همانطور که در قسمت پیش اشاره کردیم، تایمرهای ON DELAY، با اعمال ولتاژ عمل می کنند، ولی برخی از مدارها با توجه به کارایی، به تایمرهای تاخیر در قطع ( OFF DELAY) نیاز پیدا می کنند، زیرا باید با قطع شدن برق یک وسیله و یا یک سیستم، تحریک شوند. البته توجه داشته باشید که این مسئله، به این معنی نیست که برق بوبین A1 , A2 را قطع کنیم، زیرا در این حالت تایمر کار نمی کند، بلکه از پایه ترمینال دیگری که معمولا با حرف B1 مشخص می شود و روی تایمر قرار دارد، استفاده می شود.
چگونه تایمری مناسب تر است؟
مطمئنا جواب این سوال بسته به نوع نیاز افراد می باشد. هر یک از مدل های تایمر مزایا و معایبی دارند که با توجه به موقعیت باید انتخاب شوند. موارد کلی که هنگام خرید باید به آن دقت داشت:
- محل استفاده از تایمر
- ولتاژ تغذیه مورد استفاده تایمر
- جریان مجاز کنتاکت های خروجی تایمر
- مد کاری از لحاظ تأخیر در قطع یا تأخیر در وصل و نوع کار کرد آن
- نوع اتصال و نصب در تابلو
- ابعاد مورد نظر برای تایمر
- محدوده زمانی مورد نیاز برای پوشش تایمر
- نیاز به قابلیت تکرارپذیری
در آخر
همانطور که دریافتید تایمر های برق را می توانیم به دسته ها و انواع مختلفی دسته بندی کنیم . معمولا تایمرهای برق در دو گروه دسته بندی می گردند. تایمرهای آنالوگ و تایمرهای دیجیتال. این تایمر ها هر کدام مجددا به دو نوع تاخیر در وصل و تاخیر در قطع دسته بندی می شوند. تایمرهای پنوماتیکی یا بادی، تایمر های دیجیتالی، تایمرهای برند امرون، تایمر های برند برنا و… از این قبیل تایمر ها می باشند. برای خرید و یا کسب اطلاعات بیشتر به وب سایت آژند برق مراجعه نمایید.
