تجهیزات برق صنعتی کدام اند؟
برق صنعتی چیست؟ برق صنعتی در لغت به معنای برقی است که در صنعت استفاده می شود یا به معنای علم و تخصصی است که از برق در صنعت استفاده کرده است. اما این تعریف ممکن است همیشه درست نباشد. در برخی موارد ، ما شاهد برق ساختمان و حتی اتوماسیون هستیم که در آن از برق صنعتی و تجهیزات آن استفاده می شود یا از آسانسورهایی که در آنها از درایوها و موتورهای الکتریکی استفاده می شود. پس با یک نگاه جامع‌تر می‌توانیم این گونه تعریف کنیم که برق صنعتی به طور خلاصه یعنی: کنترل برق سه فازی که وارد یک کارخانه یا کارگاه می‌شود، که نتیجه آن روشن و خاموش کردن تجهیزات و تأمین توان مورد نیازشان است.
برق صنعتی شامل موارد زیر می باشد
- کلید الکتریکی از نوع سه فاز را به کمک یک کلید صفر و یک گردان روشن و خاموش می کنیم.
- خاموش و روشن کردن موتور تک فاز به کمک کلید گردان.
- راه اندازی کردن پمپ آب کشاورزی ویا یک پمپ شناور سه فاز به کمک کلیدی به نام ستاره مثلث .
- روشن خاموش کردن کمپرسور به کمک یک کنتاکتور.
- کنترل کردن یک موتور به وسیله ی یک رله هوشمند.
- مواقعی که می خواهیم موتور یک نوار نقاله را روشن کنیم.
- زمانی که برق سه فاز ورودی یک کارگاه را به کمک چند کلید اتوماتیک بین تجهیزات مختلف کارگاه تقسیم میکنیم.
- زمانی که توان راکتیو یک کارگاه را به کمک چند عدد خازن کنترل و کاهش می دهیم.
- زمانی که مقدار جریان هر یک از فازهای یک کارگاه یا یک ساختمان مسکونی ، تجاری را به کمک آمپرمتر دیجیتالی تابلویی برروی درب یک تابلو برق نمایش می دهیم.
- مواقعی که می‌خواهیم روشنایی کارگاه را به کمک یک کنتاکتور و دو شستی استارت و استاپ ، خاموش و روشن کنیم.
- وقتی که یک موتور سه فاز مربوط به راه اندازی نوار نقاله را به کمک دستگاهی با نام سافت استارت خیلی نرم و آرام راه اندازی میکنیم تا کمترین لرزشی در هنگام راه اندازی برروی نوار نقاله داشته باشیم.
- زمانی که می‌خواهیم دور یک موتور سه فاز را به کمک دستگاهی با نام درایو الکتریکی کنترل کنیم.
- و کلی موارد دیگر…
تفاوت برق خانگی و برق صنعتی در چیست؟
برای آشنایی با کاربرد برق صنعتی ، ابتدا توضیحاتی در مورد ورود برق صنعتی به صنایع لازم است. برق یکی از انرژی های جدایی ناپذیر زندگی انسان است و زندگی امروز بدون آن تقریباً غیرممکن است.
برق به دو شکل تقسیم می شود: برق خانگی و صنعتی. نام دیگر برق خانگی و صنعتی تک فاز و سه فاز است. برق صنعتی نام دیگری برای برق سه فاز است که اغلب در صنعت استفاده می شود ، اما ممکن است در مناطق شهری مانند آسانسور و راه پله نیز مورد استفاده قرار گیرد.شاخه برق سه فاز از سیم های سه فاز و یک نول تشکیل شده است که از تیر چراغ برق گرفته شده و به یک فاز تبدیل می شود و در ساختمان ها توزیع می شود.
ولتاژ برق خانگی 220 ولت و برق سه فاز 380 ولت است. کابل های برقی مورد استفاده در صنعت ضخیم تر هستند. برق سه فاز برای مکان های صنعتی بسیار مقرون به صرفه است و در همان توان خروجی تک فاز هزینه بسیار کمتری دارد و صدای کمتری نسبت به برق سه فاز شهری دارد. در حقیقت ، وقتی ولتاژ بیشتری در خطوط جریان وجود داشته باشد ، اتلاف انرژی بسیار کم خواهد شد. برقی که در اتوماسیون صنعتی به تجهیزات صنعتی متصل است کاملاً یکنواخت است و با گذشت زمان تغییر نمی کند. به همین دلیل دستگاه های موجود در صنعت بدون لرزش و صدا کار می کنند.
انواع کاربردهای برق صنعتی
یکی از مهمترین کاربردهای برق صنعتی ، استفاده از آن در مکان هایی مانند مجتمع های مسکونی و کارخانه های بزرگ است. بعضی از کارخانه هایی که بسیار بزرگ و گسترده هستند از ولتاژ بالا و مقدار تجهیزات برقی استفاده می کنند و کنترل و مصرف برق باید به گونه ای باشد که برای تعادل هزینه های خود مجبور به استفاده از مقدار مشخصی از برق نباشند.
روشهایی وجود دارد که برای ساختمانها و مراکز درمانی مختلف مورد استفاده قرار می گیرد و با این تغییرات اندک می توان مصرف برق را کنترل کرد. مباحثی مانند برق سه فاز و تک فاز ، توان ژنراتورها و ترانسفورماتورها و همچنین توانایی استفاده از تجهیزات منبع تغذیه می تواند به فرد کمک کند تا بهترین استفاده را از برق در صنعت داشته باشد.
تابلو برق صنعتی چیست؟
وقتی از برق سه فاز در سیستم های اتوماسیون تکنسین برق صنعتی یا کارخانه های غیر اتوماتیک استفاده می شود ، بخشی نیز وجود دارد به نام صفحه برق ، که مجموعه ای از ابزارهای الکتریکی مربوط به تجهیزات صنعتی و کنترل آنها در این سیستم وجود دارد. همچنین پانل های الکتریکی معمولی برای برق تک فاز طراحی شده است. تخته های طراحی شده برای برق صنعتی از مقاومت و دوام بالاتری برخوردار هستند. کلیدهای ورودی استفاده شده در این پنلها بصورت اتوماتیک بوده و موارد ایمنی به شدت رعایت می شود و از رنگ سیمهای مختلف برای تابلوهای فشار قوی استفاده می شود و تمام نقاطی که بیشتر به ایمنی توجه شده است رعایت می گردد.
دسته بندی تابلو برق ها
به طور معمول تابلو برق ها به روش های گوناگونی دسته بندی می‌شوند که عبارتند از:
• دسته بندی بر اساس نوع عملکرد تابلو برق ساختمان
• دسته بندی بر اساس محل نصب تابلو
• دسته بندی بر اساس ایستایی تابلو
دسته بندی بر اساس ساختمان و شکل ظاهری تابلو
علاوه بر این، در تابلو های فشار ضعیف از یک سری از تجهیزات خاص استفاه می‌شود که هر متخصص تابلو برقی باید با آن آشنایی داشته باشد. این تجهیزات شامل : کنتاکتور(وسیله الکترومکانیکی جهت قطع و وصل کردن سه فاز)، کنتاکتور الکترونیکی ، ترانسCT ، کلید اتوماتیک MCCB ، کلید اتوماتیک MCB ، کلید های نشتی جریان، فیوزها ، کلید فیوز، کلیدهای MPCB، ریل، کلید ولتمتر، ترمینتال، بی متال، گلند(در هنگام ورود به تابلو یا خروج از تابلو، از کابل حفاظت می کند)، شینه (برای توزیع فاز در تابلو های برق استفاده می شود) ، شینه ارت و نول (برای توزیع ارت یا نول در تابلو استفاده می شود)
مقره ( برای عایق کردن شینه ها نسبت به بدنه تابلو استفاده می شود)، داکت (عبور سیم های داخل تابلو از طریق این کانا ل های پلاستیکی انجام می شود )، وایرشو و کابلشو(برای اتصال سر سیم ها و سر کابل ها به ترمینال ادوات تابلو یا به شینه ها، استفاده می شوند)، بست کمربندی و نوار فرم (جهت بستن سیمهای تابلو به یکدیگر و برای نظم بخشیدن به آنها از بست کمربندی یا نوار فرم استفاده می شود)، تایمرها (برای زمان بندی بین قطع و وصل شدن ادواتی مثل کنتاکتور ها از تایمر های الکترونیکی استفاده می شود)، درایوها ،کنتاکتور خازنی، خازن اصلاح و رگولاتور خازنی ( رگولاتور در درگاه ورودی برق نصب شده و میزان توان راکتیو مصرفی کل را اندازه گیری می کند) هستند.
پی ال سی یا کامیپوتر دیجیتال در برق صنعتی
مفهوم مهم دیگر در برق صنعتی مبحث PCL است که در آموزش برق صنعتی نیز آورده شده است. پیشرفت در تکنولوژی همچنین بر برق صنعتی تأثیر گذاشته است. به طوری که آنها از دستگاه های دیجیتال برای کنترل روند دستگاه های صنعتی استفاده می کنند. PCL یکی از تجهیزات به روز است که امروزه به طور گسترده ای در زمینه برق صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد. PCL یک دستگاه دیجیتال صنعتی است که برای کنترل فرایندهای تولید مانند مونتاژ و. PCL علاوه بر برق صنعتی در صنایع شیمیایی ، پلاستیک ، ساخت و ساز و ماشین آلات و ... همچنین استفاده می شود.
کاربردهای پی ال سی و مزایای آن
1. امکان برقراری اتصال به شبکه
2. شتاب کارکرد بالا
3. ضریب دقت زیاد
4. ایمنی و بی خطر
5. انعطاف پذیری بالا
6. امکان خواندن ورودی‌های فرکانس بالا
7. امکان مدیریت آن با یک کامپیوتر مرکزی
8. امکان انتقال اطلاعات و داده‌ها به سیستم و سایر قطعات صنعتی
برقکار در برق صنعتی چه وظایفی دارند؟
دانش تجهیزات الکتریکی در صنعت شما را به یک برقکار حرفه ای تبدیل نمی کند. شخصی می تواند به عنوان یک برقکار صنعتی کار کند که در دوره های برق صنعتی درجه دو و کمی کار کرده است و می تواند دوره های آموزشی را با درجه بالا قبول شود.
همچنین ، برق کاران صنعتی باید با انواع سیستم های کنترل ، ترانسفورماتور سه فاز ، مدارهای روشنایی و کنترل گرما ، کار با پی سی ال کاملاً آشنا باشد و بتواند با آنها کار کند. در واقع ، صرف گذراندن دروس تئوری در دانشگاه باعث نمی شود که یک برق کار صنعتی باشد، زیرا سیستم برق صنعتی تا حدودی پیچیده تر و دشوارتر از ساختمان است و همه نمی توانند از پس آن برآیند و هرگونه اختلال می تواند سیستم یک کارخانه را مختل کند. به عبارتی دیگر از بخواهید یک برقکار صنعتی با تجربه شوید باید با تجیهزات زیر آشنایی داشته باشید:
• شناخت کامل ژنراتورها وتجهیزات کامل برق صنعتی
• کاربردهای برق صنعتی در موارد مختلف
• توانایی تصمیم گیری در استفاده از میزان برق مورد نیاز هر مکان
• آشنایی با استانداردهای ایمنی و موارد کنترل و مصرف برقصنعت
• مهارت تعمیر سیستم‌های الکتریکی و برقی و راه اندازی مجدد آنها
• کنترل سیستم اعلام حریق در ساختمان‌های مختلف
• توانایی کنترل و راه‌اندازی تجهیزات ایمنی و روشنایی مجتمع
• داشتن تجربه کافی پیش از کار در مکان‌های حساسی مانند ساختمان‌های پزشکی
• مهارت کنترل سیستم‌های برقی و الکتریکی
• تعمیر و اطمینان از ایمن بودن سیستم‌های الکتریکی
• نصب تابلو برق‌هادر محیط‌های مختلف صنعتی و عمومی
• توانایی راه اندازی و نصب تجهیزات حفاظتی و امنیتی
تجهیزات برق صنعتی
تجهیزات صنعتی در انواع:کنتاکتور،بیمتال،کلید حرارتی،کلید مینیاتوری،کلید اتوماتیک،کلید گردان،ترمینال ریلی،چراغ سیگنال،ریل مینیاتوری،رله شیشه ای،شاسی استارت استاپ و ...
کنتاکتور چیست؟
کنتاکتور چه کاربردی دارد دستگاهی برای قطع و وصل منبع تغذیه تک فاز و سه فاز است که دارای 3 صفحه قدرت و معمولاً 1 صفحه فرمان باز و یک صفحه فرمان بسته با سیم پیچ جهت حرکت پره ها می باشد که به دلیل ایجاد جریان مغناطیسی ولتاژ سیم پیچ. پره های کنتاکتور را توسط هسته به سمت پایین می کشد ، بنابراین تیغه های باز را می بندد و تیغه های بسته را باز می کند. کنتاکتور ها دارای آمپر های مختلف در تیغه های قدرت می باشند و در بوبین هم دارای ولتاژ های گوناگونی میباشند.
بیمتال چیست؟
بی متال ابزاری برای محافظت از موتور الکتریکی در برابر اضافه بار است که به دلیل افزایش جریان مجاز این تیغه ها توسط تیغه های آلیاژی آن گرم می شود و پس از مدتی تغییر شکل می یابند ، بنابراین به تیغه های خود فرمان می دهند و دستور قطع می دهند . از بی متال برای محافظت از موتورهای الکتریکی استفاده می شود زیرا موتورهای برقی در هنگام راه اندازی تا دو برابر جریان نامی تولید می کنند و پس از رسیدن به سرعت نامی به حالت عادی برمی گردند. بی متال به دلیل سیستم عملکرد پایین مناسب ترین ابزار برای این کار است.
کلید حرارتی چیست؟
کلید حراراتی ابزاریست جهت قطع و وصل کردن و محافظت کردن از موتور الکتریکی در برابر اضافه بار که همانند بی متال ها دارای تیغه های حراراتی بوده و در اثر اضافه بار گرم شده و دستور قطع می دهند با این تفاوت که تیغه های قدرت آن هم مدار قدرت را قطع میکنند.در تابلو برق هایی که محدودیت جا دارند از کلید حرارتی به جای هم کلید مینیاتوری و هم رله بی متال استفاده می کنند.
کلید مینیاتوری چیست؟
کلید مینیاتوری ابزاری برای قطع و وصل و محافظت در اتصال کوتاه و محدود کردن میزان مصرف برق به مقدار مورد نیاز است. کلیدهای مینیاتوری در کلید مینیاتوری تک پل ، سوئیچ مینیاتور دو قطب ، سوئیچ مینیاتوری سه پل و سوئیچ مینیاتور چهار قطب موجود است. کلید مینیاتوری دارای رله جریان برای قطع اتصال کوتاه است. و یک رله بی متال جهت قطع کردن در اضافه بار.
رایج ترین تیپ های کلید مینیاتوری تیپ B و تیپ C می باشند ، کلید مینیاتوری تیپ B برای مصرف روشنایی بوده و به کلید مینیاتوری تند کار معروف می باشد، کلید مینیاتوری تیپ C برای مصرف موتوری بوده و به کلید مینیاتوری کند کار معروف است.
کلید اتوماتیک چیست؟
کلید اتوماتیک ابزاری برای قطع و وصل و محافظت در اتصال کوتاه و جلوگیری از اضافه بار در برق صنعتی و مصرف زیاد آمپر است. سوئیچ های اتوماتیک مانند سوئیچ های مینیاتوری از رله جریان برای قطع اتصال کوتاه و از رله حرارتی برای قطع بار اضافی استفاده می کنند اما دارای ابعاد و آمپر بالاتر هستند و اکثر کلیدهای اتوماتیک دارای تنظیم میزان آمپر هستند. کاربرد اصلی سوئیچ های اتوماتیک در کارخانه ها و تولیدات و تابلوهای اصلی توزیع است.
کلید گردان چیست؟
کلید گردان ابزاریست جهت قطع و وصل برق بصورت دستی که از قدیمی ترین قطعات تابلو برق می باشد. کلید گردان دارای پلاتین های با توانایی قابل قطع زیر بار می باشند.کلید گردان ها دارای تنوع در تعداد تیغه و میزان توان آمپراژی و تعداد فرمان می باشند. از کلید گردان برای قطع برق اصلی ، جابجایی فاز ، فرمان دادن به کنتاکتور و موارد بسیاری استفاده می شود.
ترمینال ریلی چیست؟
ترمینال ریلی ابزاریست که در تابلو برق ها استفاده می شود و وظیفه اتصال سیم برق های تابلو برق با سیم برق های ارتباطی که از بیرون تابلو برق امده است را دارد ، ترمینال ریلی دارای تنوع سایزی می باشد که نسب به سیم های مصرفی دارای سایز بندی های متنوعی می باشند.
چراغ سیگنال چیست؟
چراغ سیگنال ابزاریست برای نشان دادن وصل بودن برق که دارای تنوع در قطر، رنگ و ولتاژ می باشد.در مدل های قدیمی چراغ سیگنال از لامپ فیلمانی استفاده میشد اما امروز به دلیل عمر بیشتر و مصرف برق کمتر و از همه مهمتر تولید نور به رنگ دلخواه از لامپ های LED استفاده می کنند. لامپ های LED در شوک برقی و شوک مکانیکی نسبت به لامپ های فیلمانی از مقاومت بیشتری برخوردار هستند.
ریل مینیاتوری چیست؟
ریل مینیاتوری ابزاریست جهت نصب تجهیزات برقی رو سطح سینی تابلو برق که بر روی آن میتوان کنتاکتور ، کلید مینیاتوری ، ترمینال و انواع رله های تابلویی را نصب کرد. ریل مینیاتوری را بیشتر از جنس ورق آهن آبکاری شده و یا آلومینیوم میسازند.
رله شیشه ای چیست؟
رله شیشه ای ابزاریست که به وسیله آن میتوان با شاسی و یا سوییچ از هر دستگاهی به آن فرمان قطع یا وصل را داد که به وسیله تیغه های آن دستگاه دیگری را کنترل نمود. رله شیشه ای ها دارای تنوع در ولتاژ ، تعدادتیغه ، آمپراژ تیغه و شکل ظاهری می باشند.یکی از همراهان اصلی کنتاکتور در تابلو برق جهت فرمان دادن های پیشرفته رله شیشه ای می باشد.
شاسی چیست ؟
شاسی ابزاریست جهت فرمان ، راه اندازی و یا خاتمه دادن به یک یا چند سیستم(مدار) برقی ، یعنی میتوان به وسیله شاسی به رله ها و کنتاکتور های داخل تابلو برق فرمان قطع و یا وصل را داد. شاسی ها دارای تنوع بسیاری در قطر ،رنگ ، شکل ظاهری و نوع فرمان دادن می باشند.
آموزش کاربردی برق در صنعت به چه صورت انجام می پزیرد؟
برق صنعتی رشته ای است که طرفداران بسیاری دارد و این گروه از افراد می خواهند بدانند که چگونه مهارت کافی در آن کسب کنند. اگر شما هم یکی از این افراد هستید ، باید به شما بگوییم که تنها راه یادگیری رشته برق در سطح صنعتی کار عملی و رو به رو شدن با شرایط مختلف است.
