شستی اعلام حریق چیست؟
امروزه نصب سیستم های اعلام حریق در ساختمان های مسکونی، تجاری، اداری، صنعتی و به طور کلی مکان‌هایی که احتمال آتش سوزی در آن ها زیاد می باشد ، بسیار ضروری است . سیستم اعلام حریق با کشف زودهنگام آتش سرعت رسیدگی به آن را بیشتر می کند و به این ترتیب میزان خسارت‌های ناشی از آن بسیار کاهش پیدا می کند. یکی از روش های اعلام بروز حریق در سیستم های اعلام حریق بهره مندی از شستی ها می باشد. شستی اعلام حریق (Manuall call point) یکی از تجهیزات الکترونیکی در سیستم اعلام حریق است که برای اعلام خطر به شکل دستی مورد استفاده قرار می گیرد. مثلا وقتی فرد متوجه حریق می شود می تواند با فشردن این شستی، سیستم اعلام حریق را فعال نماید و ساکنان و مسئولان مربوطه را از وقوع خطر آگاه کند.
شستی یا شاسی اعلام حریق
شستی اعلام حریق یکی از اجزای تشخیص اعلام حریق دستی محسوب می شود، که در سیستم اعلام‌حریق شاسی، اعلام حریق دارای یک میکروسوئیچ می باشد که در حالت عادی قطع و در حالت هشدار متصل می شود. شستی‌های اعلام حریق دستی در دو نوع شیشه شکستنی و فشاری قابل ریست شدن موجود می باشند.
شستی ها معمولی در مسیرهای خروجی ساختمان و در مکان های قابل مشاهده و در دسترس نصب و تعبیه می شوند. بنابراین اشخاص به آسانی می توانند هنگام آتش سوزی به آن ها دسترسی پیدا کرده و آن را فعال نمایند.شستی های اعلام‌حریق بطور معمول از فلز و یا پلی کربنات ساخته می شوند و در ساختار الکتریکی آن ها امکان دارد از تیغه های باز و بسته اضافی، برای صدور فرامین همزمان استفاده شود.
به طور کلی شستی اعلام حریق معمولا در دو مدل فشاری قابل ریست شدن و شیشه شکستنی طراحی و تولید می گردد که برای اعلام حریق دستی کاربرد دارند. در هر دو نوع در حالت عادی کنتاکت شاستی اعلام حریق باز می باشد (N.O) و در حالت اعلام حریق، یک مقاومت سری شده با سوئیچ داخلی شستی که مقدار آن معمولا 470 اهم است در مسیر زون به طور موازی با سایر تجهیزات روی زون و مقاومت انتهای خط قرار می گیرد. با قرار گرفتن مقاومت 470 اهم در مسیر زون، کنترل پنل این شرایط را به عنوان شرایط آلارم تشخیص داده و آژیر اعلام حریق فعال می شود.
در نوع شیشه ای ،شستی های اعلام حریق تحت فشار قرار دارد و با شکسته شدن شیشه آزاد شده و کنتاکت بسته می شود. این محصول معمولا دارای سوئیچی برای ریست (Reset) کردن می باشد تا پس از استفاده از شستی بتوان دوباره آن را در حالت عادی قرار داد.
نحوه عملکرد شستی اعلام حریق
شستی اعلام حریق دارای یک میکروسوئیچ است که در حالت عادی قطع و در حالت هشدار فعال می شود. در ساختار شاسی اعلام حریق ممکن است از تیغه های باز و بسته اضافی برای صدور فرمان اعلام خطر استفاده شده باشد.
در واقع در حالت عادی، کنتاکت شستی اعلام حریق باز (ON) و در حالت اعلام حریق، کنتاکت بسته (OFF) است. زمانی که شاسی فشار داده می شود یا از طریق ضربه فعال می گردد، یک مقاومت سری شده با سوئیچ داخل شاسی در مسیر زون و تجهیزات زون و مقاومت انتهای خط به طور موازی قرار می گیرد. در این حالت پنل مرکزی متوجه حریق شده و در کمتر از چند ثانیه اعلام حریق را به دیگر سیستم های هشدار دهنده مانند آژیر و چراغ های چشمک زدن منتقل می کند.
شستی اعلام حریق در حالت کلی ممکن است در هر کدام از سیستم های اعلام حریق متعارف، بیسیم و آدرس پذیر استفاده شود. در هر کدام از سیستم های اعلام حریق باید از شاسی متناسب با همان سیستم استفاده شود زیرا بسته به نوع سیستم اعلام حریق نحوه عملکرد شاسی اعلام حریق نیز متفاوت است. شستی اعلام حریق می تواند شامل، شستی متعارف، شستی آدرس پذیر و شستی بیسیم باشد که در ادامه به شرح هر یک می پردازیم:
- شستی اعلام حریق آدرس پذیر
- در شستی آدرس پذیر، آدرس به طور دقیق مشخص می شود.
- شستی اعلام حریق بیسیم
- شستی اعلام حریق بیسیم، نیاز به سیم کشی ندارد و توسط امواج رادیویی ارتباط برقرار می کند.
- شستی اعلام حریق متعارف
- در شستی اعلام حریق متعارف با فشار دادن شاسی توسط افراد، ناحیه یا زون حریق مشخص می شود.
از نکات قابل توجه در ارتباط با شاسی اعلام حریق می توان به این موضوع اشاره نمود که شاسی ها از نظر الکتریکی به دو نوع کنتاکت نرمال باز و بسته تقسیم می شوند. شکل زیر نحوه عملکرد یک شستی کنتاکت باز در هنگام حریق را نشان می دهد.
شستی اطفاء حریق و شستی توقف خروج اطفاء
اگر شخصی با مشاهده مستقیم آتش سوزی را شناسایی کند با فشار دادن و یا شکستن شیشه شستی اطفاء حریق می تواند سریعاً سبب تخلیه ماده اطفاء بر روی حریق گردد. با این اوصاف در صورتی که به هر علتی آلارم کاذب ارسال شده باشد و مردم از عدم وجود حریق اطمینان حاصل پیدا کنند، با فشار دادن شستی توقف خروج اطفاء می توان از خروج و هدر رفتن ماده اطفایی پیشگیری کرد و جلوی تخلیه بی مورد ماده اطفایی را گرفت.
انواع شستی های اعلام حریق و علت استفاده از آن ها
معمولا شستی های اعلام حریق را در دو نوع شیشه شکستنی یا طلق دار و فشاری (قابل ریست شدن و آزاد) دسته بندی می کنند. هر دوی این شستی ها به صورت دستی مورد استفاده قرار می گیرند.
ضوابط محل نصب شستی اعلام حریق:
1- لازم است در هر زون و هر طبقه حداقل یک شستی نصب گردد.
2- شستی ها در فاصله مناسب قرار و نصب شود و نیازی نباشد افراد برای فعال کردن آن مسافت بیش از 20 متر را طی نمایند.
3- در مکان هایی که نور کافی دارند و در هر زمان از شبانه روز قابل مشاهده هستند نصب گردد.
4- در ارتفاع 140 سانتی متر از کف زمین نصب شوند.
5- در مسیر راه رو ها و خروج های اضطراری نصب شوند.
6- خارج از مسیرهایی که احتمال خطر در آن ها وجود دارد نصب شوند، تا افراد جهت فعال نمودن آن با مشکل رو به رو نگردند.
7- شستی ها باید در مکان هایی نصب شوند که افزایش درجه حرارت، رطوبت، فرسایش و ... وجود نداشته باشد.
موارد مهم در نصب شاسی اعلام حریق
1- طرز به کار انداختن همه آن ها به یک گونه و آسان می باشد .
2- به نحوی استقرار می بایست که فرد مجبور نباشد بیش از 20 متر طی مسافت و آن را به صدا در آورد .
3- بارز و مشخص بوده و خالی از هرگونه مانع باشد ( نور کافی در روز و شب داشته باشد)
4- در ارتفاع 140 سانتیمتری از سطح کف نصب گردد و برای هر طبقه دست کم یک شستی نصب شود .
5- در محلی باشد که فردی که می خواهد آن را بکار اندازد بی جهت در معرض خطر قرار نگیرد .
6- محل نصب در مسیر های خروجی اضطراری و در انتهای راهرو و در محل های خروج که به سمت بیرون منتهی می گردند باشد .
7- رنگ محل نصب با رنگ خود شستی متضاد باشد . ( رنگ شستی اعلام حریق باید قرمز باشد )
سیم کشی شستی حریق
به شستی ها دو سیم متصل می شود و دو سیم نیز خارج می شود که سیم منفی و مثبت هر یک وارد کانال جداگانه ای می شود.
اجرای مرحله تست و ریست کردن
- کلید مربوط به قفل شستی را درون قفل قرار می دهیم و شستی را باز می کنیم.
- کلید را از شستی خارج می کنیم.
- درب شستی را می بندیم.
جایگذاری شیشه شستی
- با قرار دادن کلید شستی در حالت مربوطه شستی را باز می کنیم.
- کلید را خارج می کنیم.
- قاب روی آن را باز می کنیم.
- شیشه جدید را جایگذاری می کنیم.
- قاب را می بندیم.
قیمت شستی اعلام حریق
همانطور که دریافتید شستی ها در انواع مختلفی تولید می شوند و طبیعتا قیمت آن ها با توجه به مدل های مختلف متفاوت می باشد به گونه ای که شستی هایی که به صورت امواجی (وایرلس) اطلاعات را ارسال می کنند گران تر از مدل های متعارف و آدرس پذیر می باشند. همچنین کیفیت شستی و برند آن نیز در قیمت آن بسیار تاثیرگذار است.
اهمیت و ضرورت وجود شستی اعلام حریق
دانستن این که شستی اعلام حریق چیست؟ و چرا استفاده از آن برای انجام اطفا حریقاماکن مختلف ضروری است؟ می‌تواند به ایمنی‌سازی ساختمان شما کمک کند.
صرف نظر از وجود هرگونه دستگاه خودکار اعلام حریق، وجود یک ایستگاه شستی اعلام حریق در هر فضای مسقف خصوصا برج‌ها و ساختمان‌های پرجمعیت مسکونی و اماکن پر جمعیت ضروری است. چرا که در صورت عدم عملکرد دستگاه‌های دتکتور حرارتی و سنسوردار، می‌توان با کمک شستی یا سایر دستگاه‌های اعلام حریق که امکان فعال شدن آلارم با شیوه دستی هم در آن‌ها وجود دارد، ضعف سیستم‌های دتکتور را جبران نمود و عمل ضروری هشدار حریق را انجام داد. کاملاً مشهود است که اعلام حریق بر حفظ جان مردم در برابر آتش‌سوزی و حریق و گاز متان و اطلاع هر چه سریع‌تر آن‌ها از آتش‌سوزی دلالت دارد؛ پس این امر، امری کاملاً ضروری و مهم است.
بهتر است برای هر سیستم اعلام حریق که از سنسورهای خودکار تشخیص حریق استفاده می‌کنند، مانند: ردیاب دود، حسگرهای حرارتی و یا دستگاه‌های تشخیص جریان آب مانند آب‌پاش، حداقل یک شاسی دستی در نظر گرفته شود تا به تضمین بالایی از ایمنی رسید.
تعداد دستگاه‌های اعلام حریق در هر مکان، با توجه به ابعاد، تعداد طبقات و راه‌های ورودی و خروجی آن تعیین می‌شود.
اما به طور کلی و استاندارد، هر طبقه معین، نباید فاصله‌ای بیشتر از ۲۰۰ فوت (حدودا ۶۰ متر) با ایستگاه اعلام حریق داشته باشد
سخن پایانی
در سیستم اعلام حریق شستی اعلام حریق از یک میکرو سوییچ برای قطع یا وصل برخوردار می باشد که در حالت عادی قطع است و با مشاهده حریق توسط افراد شیشه روی آن شکسته و آژیر به صدا در می آید .شستی ها باید در مسیرهایی استفاده شوند که در آن رفت و آمد زیاد است و افراد بتوانند در صورت مشاهده ی حریق به سرعت با فشار دادن دکمه ی شستی دیگران را از وجود حریق با خبر سازند، این سیستم ها باید در اماکنی نصب گردد که افراد به آن دسترسی سریع داشته باشند، سرعت عمل در تشخیص آتش سوزی حائز اهمیت می باشد، شستی ها اغلب در قسمت های خروجی، ورودی و راه پله ها نیز نصب می گردد، در غیر این صورت باید از سیستم های اتوماتیک برای محیط استفاده شود.در نهایت برای خرید یا کسب اطلاعات بیشتر به وب سایت آژند برق مراجعه نمایید.
