شستی های بدون سیم چگونه کار میکنند؟

شستی همانگونه که از نامش پیداست، کلیدی است که با انگشت ها و با فشار دادن فعال می شود. درحالت عادی این کلید، کلید لحظه‌ای بوده یعنی با فشار دادن دست این کلید، جریان را از خود عبور میدهد.شستی ها بسیار کاربردی هستند در برق صنعت و در اکثریت مدارهای کلاسیک شستی ها استفاده می‌شوند هر چند که در مدارهای منطق پذیر نیز شستی به کار می‌رود اما به طور محدود شستی ها نسبت به دیگر کلیدها حجم کمتری دارند و وزن سبک تری نیز دارند شستی ها عموماً به دو صورت استارت و استپ در برق صنعت یافت می‌شوند و شستی مکانیکی نیز موجود می باشد.

در واقع شستی یا پوش باتن به عنوان تجهیزات فرمان هستند که تحریک آنها با دست انجام می‌شود شستی‌ها جهت فرمان قطع و وصل مدار به کار می‌روند.معمولاً برای فرمان وصل مدار از رنگ سبز شستی با کنتاکت باز استفاده می‌شود و همچنین برای فرمان قطع مدار از رنگ قرمز و با کنتاکت بسته استفاده می‌شوند. در صورتی که از فرمان قطع و وصل در یک شستی استفاده شود به عنوان شستی استارت استوپ دوبل شناخته می‌شود.

شستی چیست؟

شستی یا شاسی وسیله‌ای برای کنترل برخی از جنبه‌های یک ماشین یا فرایند است که در بخش های مختلف مانند مدار فرمان، ماشین ابزار، تابلوهای صنعتی و … برای قطع و وصل مدار به کار می رود. دکمه فشاری یا push button معمولاً از مواد سخت مانند پلاستیک یا فلز ساخته می شود. سطح آن معمولاً صاف یا به گونه ای است که انگشتان دست به آسانی روی آن قرار گرفته و به راحتی باز و بسته می شود.

با اعمال فشار بر روی شستی، کنتاکت داخل آن تغییر وضعیت داده و فرمان اجرا می شود. با قطع این فشار کنتاکت ها به حالت اولیه باز می گردند.شستی ها در مدل ها و رنگ های مختلف و برای کاربردهای متفاوت تولید می شوند. برای جلوگیری از اشتباه اپراتور در هنگام فشار دادن شستی ها معمولاً شاسی ها بر اساس رنگ کد‌گذاری می‌شوند.

انواع شستی ها کدام اند؟

۱-شستی استارت

 شستی ای که پس از تحریک یا فشار دادن، کنتاکت قطع را وصل می کند شستی استارت نامیده می شود. به عبارتی دیگر شستی استارت در حالت عادی باز بوده با فشار دادن به صورت لحظه ای بسته می شود. در شستی استارت، با برداشتن فشار دست از روی آن کنتاکت مجدداً باز می شود در داخل شستی استارت یک فنر قرار گرفته است که موجب بازگشت آن می گردد. معمولاً رنگ شستی استارت سبز یا مشکی است.

 
۲-شستی استوپ

شستی که پس از تحریک یا فشار دادن، کنتاکت وصل را قطع می کند شستی استوپ نامیده می شود. به عبارتی دیگر شستی استوپ در حالت عادی بسته بوده با فشار دادن به صورت لحظه ای باز می گردد. در شستی استوپ، با برداشتن فشار دست از روی آن کنتاکت مجدداً بسته می شود در داخل شستی استوپ یک فنر قرار گرفته است که باعث بازگشت آن می شود، اما مدار کنتاکتور با استفاده از تیغه کمکی (کنتاکت باز( به حالت وصل باقی می ماند. اگر از کمکی استفاده نشود مدار ناپایدار می شود.

   البته وقتی که کنتاکتور وصل را به وسیله استوپ قطع کنیم، این موضوع را می توان زمانی که جریان برق شبکه قطع می شود، مشاهده کرد که چگونه مدار کنتاکتور قطع و با برقرار شدن جریان برق کنتاکتور وصل نمی شود مگر اینکه دوباره مدار را استارت کنیم. معمولاً رنگ شستی استوپ قرمز می باشد.

کاربرد شستی :

شستی کلیدی دستی در برق صنعتی است که برای کنترل دستی سیستم های الکتریکی و یا تغییراتی در وضعیت سیستم مثل راه اندازی و متوقف کردن و … به وجود آن نیاز است. کلید دستی قطعه ای است که برای تغییر وضعیت آن به طور مستقیم از نیروی دست انسان استفاده می شود.

شستی یا کلید فشاری می تواند خروجی سیگنال، الکتریکی و مکانیکی داشته باشد. این قطعه در مدار فرمان برای موارد متنوعی از جمله راه اندازی، ایجاد تغییر، رفع خطا، توقف و … کاربرد دارد.به شستی ها اصلاحا نوع برگشت پذیر اطلاق می شود. برگشت پذیر یعنی که شستی ها بعد از برداشتن نیروی دست به کمک فنر های داخلی به وضعیت اولیه بازمی گردند. البته انواع اضطراری آن ها وجود دارد که بعد از اعمال فشار، شستی قفل می شود و نیاز به آزاد کردن آن توسط دست و یا سوئیچ است.

شستی از نقطه نظر رنگ، ایمنی، چراغ، تعداد و نوع پلاتین به مدل های مختلفی دسته بندی می شوند. البته به صورت کلی در دسته ی ورودی های دیجیتال مدار فرمان، قرار می گیرند.دیجیتال بودن یک شستی به معنای این است که وضعیت مکانیکی یا پلاتین آن ها تنها دو وضعیت دارد. دو وضعیت فعال و غیر فعال، در واقع میزان کمیت های عبوری از جمله ولتاژ یا جریان را نمی تواند تغییر دهد.

در واقع شستی یا پوش باتن به‌عنوان تجهیزات فرمان هستند که تحریک آنها با دست انجام می‌شود شستی‌ها جهت فرمان قطع و وصل مدار به کار می‌روند؛ معمولاً برای فرمان وصل مدار از رنگ سبز شستی با کنتاکت باز استفاده می‌شود و همچنین برای فرمان قطع مدار از رنگ قرمز و با کنتاکت بسته استفاده می‌شوند. در صورتی که از فرمان قطع و وصل در یک شستی استفاده شود به‌عنوان شستی استارت استوپ دوبل شناخته می‌شود.

حتما با مطالعه‌ی عنوان شستی‌های بدون سیم تعجب کرده اید! با توجه به پیشرفت علم انتقال اطلاعات و فرمان به صورت بی سیم، شرکت‌های تولید کننده قطعات صنعتی برق نیز از این تکنولوژی در انواع شستی‌ها استفاده کرده اند.

چرا و در چه شرایطی از شستی بدون سیم استفاده کنیم؟

از شستی‌ها برای صدور انواع فرمان در ماشین آلات و تابلو برق‌ها استفاده می‌شود و این قطعات بسیار پر کاربرد هستند، اما آیا هیچ توجیهی برای ساخت و استفاده از شستی‌های بدون سیم وجود دارد؟در تاسیسات کوچک، انواع شستی‌ها به صورت مستقیم روی تابلو برق مونتاژ می‌شوند و سیم بندی آن‌ها در تابلو قرار می‌گیرد. به دلایل مختلف مانند بزرگ بودن ماشین آلات، قرار گرفتن اپراتور در محل دیگر، ارسال فرمان از محل مختلف و … همیشه این امکان وجود ندارد که شستی‌ها روی تابلو برق نصب شوند. برای رفع این مشکل معمولا شستی‌ها در جعبه‌های استاندارد نصب شده و توسط سیم و کابل به تابلوی کنترل اصلی متصل می‌شوند.

این کار مشکل قرار گرفتن شستی‌ها روی تابلو برق را حل می‌کند، اما مشکلات دیگری به سیستم اضافه خواهد شد. طبق استاندارد‌های صنعت برق و برای برقراری ارتباط بین شستی‌ها و تابلو‌های فرمان، ما مجاز نیستیم که سیم‌ها و کابل‌ها را بدون محافظ و بدون تجهیزات خاص روی ماشین آلات یا سطوح مختلف قرار دهیم. برای اتصال کابل به جعبه‌های استاندارد و تابلو‌ها باید از انواع گلند استفاده کرد.

با توجه به محل قرار گیری تجهیزات و برای حفاظت سیم‌ها و کابل‌ها باید از روش‌ها و تجهیزات مختلف مانند لوله‌های فولادی، لوله‌های پلاستیکی، لوله‌های خرطومی فلزی، کانال، داکت، انواع گلند و … استفاده کرد. این تجهیزات باید در تمام مسیر بین شستی‌ها و تابلو برق‌ها قرار داده شده و به صورت دوره‌ای مورد بازبینی و رفع اشکال قرار بگیرند.

در نظر داشته باشید که تمام ماشین آلات و یا محیط‌های صنعتی در شرایط عادی قرار ندارند. بسیاری از محیط‌ها در معرض خطراتی مانند آلودگی‌های میکروبی (بیمارستان ها، صنایع دارویی و تحقیقاتی)، نفوذ آب، نفوذ گرد و غبار، نفوذ ذرات و گاز‌های قابل اشتعال، حرارت بسیار بالا، حیوانات و … وجود داشته و یا اصلا امکان در نظر گرفتن مسیری برای عبور سیم‌ها و کابل‌ها وجود ندارد. این شرایط حفاظت، از سیم و کابل را سخت‌تر کرده و هزینه‌های اجرا و نگهداری را به شدت افزایش می‌دهد.

برای رفع این مشکل و کاهش هزینه ها‌ی اجرا و تغییرات بعدی می‌توان از روش انتقال فرمان به صورت بدون سیم استفاده کرد. بسیاری از تغییرات در ماشین آلات و ساختمان‌ها نیاز به ایجاد مسیر‌های جدید برای انتقال سیم‌ها و کابل‌ها دارد. حتما در ساختمان‌های زیادی وجود داکت‌ها و لوله‌های روی کار را مشاهده کرده اید. این مسیر‌ها در تغییرات بعدی و به علت عدم وجود مسیر مناسب برای عبور سیم‌ها و کابل‌ها ایجاد شده اند.

در روش انتقال فرمان به صورت بدون سیم، نیازی به احداث سیم و کابل بین ادوات فرمان مانند شستی ها، میکروسوئیچ ها، کلید‌های کششی و … نبوده و بسیاری از مشکلات حذف می‌شوند.در تمام سیستم‌های انتقال فرمان بدون سیم، علاوه بر شستی یا فرستنده، یک یا چند گیرنده، آنتن، تکرار کننده و … نیز وجود دارد که داخل تابلو برق و یا محل‌های مورد نیاز نصب و سیم بندی می‌شوند. این تجهیزات در مدل‌های مختلفی از نظر روش نصب، منبع تغذیه، نوع خروجی و … وجود دارند .