نقش ترموستات خودرو چیست؟

همه می ‌دانند که یک موتور برای کار با عملکرد مطلوب باید در دمای مساعد فعالیت کند. یکی از مهمترین مؤلفه‌هایی که عملکرد اوج موتور را تحت نظر قرار می دهد ترموستات می باشد؛ این قطعه بخش جدایی ناپذیر از سیستم خنک کننده‌ی اتومبیل است.افراد زیادی از تازه کارها وسایل ‌نقلیه از این مؤلفه اطلاع ندارند ؛ضمن اینکه رانندگان با‌تجربه هم وجود دارند که می ‌دانند این قطعه یست اما نمی ‌دانند چگونه کار می ‌کند.

یک ماشین خوب می تواند سالهای زیادی برای شما کار کند، البته اگر به درستی از آن مراقبت و نگهداری کنید. در صورتی که همه اجزاء و قسمت های خودرو خود را به خوبی بشناسید، به محض خراب شدن هر کدام از قطعات خودرو زود آگاه خواهید شد و در اولین فرصت اقدام به رفع مشکل آن خواهید کرد. ما در این مقاله قصد داریم ترموستات ماشین و خود ترموستات را مورد بررسی قرار بدهیم و اطلاعات مفیدی در این زمینه برای شما مخاطبان عزیز ارائه دهیم. پس ما را تا انتهای مقاله همراهی کنید.

ترموستات خودرو در کدام قسمت خودرو قرار دارد؟

این قطعه در کنار رادیاتور خودروی شما قرار دارد. هنگامی که مایع خنک کننده بیش از حد گرم شد، آن را به رادیاتور منتقل می کند تا آن را به دمای مناسب برگرداند. به ترموستات شیر ترموستات نیز گفته می شود و وظیفه تعدیل دمای موتور خودرو را بر عهده دارد. در مواقعی که موتور ماشین سرد و یا خیلی گرم است و به قولی ماشین داغ کرده است، مطمئنا ماشین به خوبی کار نمی کند.  به همین خاطر ترموستات کنار رادیاتور در ماشین تعبیه شده است و وظیفه این قطعه در واقع کنترل جریان مایع خنک‌کننده در ماشین است که می‌تواند موتور را به خوبی روشن کند و عملکرد موتور ماشین را بهبود بخشد.

از آنجایی که ترموستات به عنوان یک شیر عمل می کند در دو حالت می تواند قرار بگیرد: باز و بسته. زمانی که سوپاپ ترموستات  در حالت باز قرار می گیرد، مایع خنک کننده می تواند از آن عبور کند که با این عمل دمای موتور را کاهش می دهد. هنگامی که سوپاپ بسته می شود، ورود مایع خنک کننده تازه به موتور را مسدود می کند و به موتور اجازه گرم شدن می دهد.

ساختار ترموستات خودرو

ترموستات ها با توجه به مدل و برند خود و همچنین مدل خودرو از تفاوت های فیزیکی زیادی برخوردار می باشند ولی عملکرد همه آن ها یکسان می باشد. در بعضی از وسایل نقلیه ، دمای آب در ۸۹ درجه باز می گردد، در صورتی که در بعضی دیگر در ۷۵ درجه باز می شود. اما به طور کلی ، نحوه عملکرد یکسان را به نمایش می گذارند. ترموستات همواره با ساختار مشابهی در همه خودروها ساخته شده و هیچ قطعه دیگری بر روی آن استفاده نشده است. ترموستات خودرو از مواد زرد رنگی تولید می گردد. جیوه موجود در وسط آن با افزایش دما شروع به انبساط کرده و شیر را در انتها فشار می دهد و در نتیجه اجازه عبور آب را می دهد.

بهترین درجه ترموستات ماشین چند است؟

درجه ترموستات خودرو از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. ترموستات بعضی از خودروها در دمای 75 درجه باز می شود. برخی از خودروها نیز در دمای 83 درجه سانتی گراد، ترموستاتشان باز می شود. ترموستاتی که برای خودرویی خاص طراحی شده است و به طور فابریک روی آن نصب می گردد از هر لحاظ برای آن خودرو مناسب است و طبق ویژگی های همان خودرو طراحی شده است.نصب ترموستاتی با دمای پایین تر به جای ترموستات فابریک مشکلاتی را برای خودرو به وجود می آورد.  همان طور که می دانید برای برخی از خودروها چندین نوع ترموستات خودرو در بازار وجود دارد.

عملکرد ترموستات در زمانیکه موتور سرد و یا داغ است، چگونه می باشد؟

موتور سرد : هنگامی که ترموستات تشخیص می دهد که یک موتور خیلی سرد است، خود به خود بسته می شود. این امر از خروج مایع خنک کننده از موتور و انتقال آن به رادیاتور برای خنک کردن جلوگیری می کند. در واقع  اجازه می دهد تا مایع خنک کننده با گرمای موتور گرم شود و موتور به تدریج  گرم شود.

موتور داغ : هنگامی که ترموستات تشخیص دهد که موتور خیلی داغ شده است، باز می شود. باز شدن ترموستات خودرو اجازه می دهد تا مایع  خنک کننده سرد وارد سیستم شود و به تدریج دمای موتور کاهش می یابد و موتور ماشین سرد می شود و دیگر موتور داغ نخواهد بود.

تعبیه کردن سنسور در ترموستات

یکی از وظایف ترموستات ماشین این است که مایع خنک کننده را در موتور به جریان در بیاورد به همین دلیل عملکرد ترموستات با عملکرد موتور ماشین رابطه ی مستقیمی خواهد داشت. در مواقعی که موتور ماشین داغ نکرده ترموستات مثل همیشه بسته میماند. مهندسین سنسوری را در ترموستات تعبیه کرده اند که با داغ شدن موتور ماشین این سنسور موجب باز شدن ترموستات می شوند تا مایع خنک کننده در مجاری جریان پیدا کند، مایع خنک کننده درجه ی حرارت موتور را در حد مطلوب نگه می دارد و عملکرد موتور را در بهترین حالت حفظ می کند.

در زمانیکه ماشین روشن نیست و یا روشن است ولی هنوز داغ نشده است، هیچ کاری انجام نمی دهد و به صورت عادی در حالت بسته قرار دارد. اما همین که ماشین بر اثر پیمودن مسافت زیاد داغ کند، ترموستات فعال شده و با باز شدن ترموستات مایع خنک کننده در مجاری موتور جریان پیدا می کند، مایع خنک کننده در مجاری موتور مانع از افزایش دمای زیاد موتور می شود و همین امر موجب عملکرد درست موتور ماشین می شود. به موقع باز و بسته شدن ترموستات در ماشین برای حفظ دمای حرارت موتور بسیار حائز اهمیت است و اگر ترموستات خراب باشد، قطعا موتور ماشین شما هم خراب می شود.

نقش ترموستات خودرو چیست؟

نقش ترموستات کنترل جریان آب گرم از طریق رادیاتور است. وظیفه اصلی ترموستات حفظ حداقل دما در موتور خودرو است. هنگامی که موتور روشن می شود، مخلوط ضد یخ و خنک کننده توسط ترموستات در داخل موتور نگهداری می شود. با رسیدن به دمای مشخص باز می شود. سپس مایع خنک‌کننده از رادیاتور عبور می‌کند تا موتور را در دمایی نزدیک به دمای مناسب ترموستات نگه دارد.

نکته قابل توجه:

باید به این نکته دقت داشته باشید که ترموستات ماشین در واقع قطعه‌ای قابل تعویض بوده و به طور عادی تعمیر نمی‌شود. پس در صورت مشاهده هر گونه ایراد در ترموستات بهتر است آن را تعویض کنید.

چگونه بفهمیم ترموستات ماشین خراب است ؟

اما سوالی که ممکن است برای همه رانندگان خودرو پیش بیاید این است که چگونه باید دانست که ترموستات خودرو خراب شده است؟ ما در ادامه شما را با علائم خراب شدن ترموستات ماشین بیشتر آشنا خواهیم کرد؛

خراب شدن ترموستات چه مشکلاتی را برای ماشین شما به وجود می آورد؟

خراب شدن شدن ترموستات ماشین مشکلاتی زیادی را به همراه خواهد داشت. در واقع هر گونه خرابی در انواع ترموستات موجب فشار بیشتر موتور می شود که این به نوبه خود موجب عملکرد نادرست موتور ماشین خواهد شد.به طور کلی باید این طور بیان کرد؛ که هر گونه ایراد و خرابی در ترموستات ماشین بر روی دمای موتور تاثیر مستقیمی خواهد گذاشت و اگر در جهت رفع و ایراد ترموستات ماشین هیچ اقدامی نکنید و با وجود خرابی ترموستات ماشین از ماشین خود کار بکشید، مطمئن باشید در دراز مدت آسیب زیادی به ماشین وارد می شود.

در واقع در صورت خراب شدن ترموستات عملکرد موتور نیز تحت تاثیر قرار می گیرد و موتور خودرو دیرتر از حالت معمول گرم می شود و این امر موجب می شود تا سوخت بیشتری مصرف گردد. با خراب شدن موتور ماشین در پی خراب شدن ترموستات، بعضی از قطعات ماشین شما از جمله، سیلندرها، نیز دچار فرسودگی خواهد شد و به دنبال آن نیز کاهش غلظت روغن ماشین نیز یکی دیگر از مشکلاتی است که در اثر فرسودگی قطعات ماشین به وجود می آید.علائم خراب شدن ترموستات ماشین شامل موارد زیر می باشد؛

1-ماشین روغن زیادی مصرف می کند

 زمانیکه ترموستات ماشین عیب پیدا کرده است، موتور ماشین نیز عملکرد صحیحی نخواهد داشت و به تدریج خراب می شود. موتور ماشین به صورت غیر طبیعی روغن بیشتری مصرف خواهد کرد.

2-مصرف سوخت ماشین به طور غیر طبیعی بالا می رود

یکی دیگر از علائم و نشانه های خراب شدن ترموستات ماشین افزایش مصرف سوخت بالای ماشین می باشد. با ایراد پیدا کردن ترموستات ماشین ، عملکرد موتور نیز به هم می ریزد و موتور ماشین مثل قبل عملکرد صحیحی نخواهد داشت و به همین خاطر سوخت بیشتری را مصرف می کند که این عمل موتور غیر عادی است و در صورت مشاهده کردن سوخت بالای موتور، باید ترموستات را چک کنید و از سالم بودن آن مطمئن شوید.

3-دمای موتور ماشین بالا می رود و ماشین در لحظه روشن کردن جوش می آورد.

در زمان روشن کردن ماشین اگر مشاهده کردید که ماشین داغ می کند و جوش می آورد، باید بدانید که این علائم نشان دهنده خراب شدن ترموستات می باشد که به دنبال آن نیز موتور ماشین به درستی کار نمی کند و زود داغ می کند.

4-آمپر ماشین بالا و پایین رفته و به طور نامنظم درجه آن تغییر می کند.

اگر در زمان رانندگی ناگهان آمپر ماشین را مشاهده کردید که به طور نامنظم بالا و پایین می رود و مدام درجه آن تغییر می کند، باید خاطر نشان کنیم که این علائم نشان دهنده خراب شدن ترموستات می باشد.

5-به دلیل نشت آب رادیاتور در قسمت هایی از ماشین نشت آب مشاهده می شود.

در مواقعی که ماشین خود را چک می کنید اگر مشاهده کردید که فضای زیر خودرو خیس شده است، سریع رادیاتور ماشین را چک کنید و در صورت مشاهده کردن نشتی رادیاتور، باید به خراب شدن ترموستات شک کنید. چرا که یکی از علائم و نشانه های خراب شدن ترموستات، نشتی آب رادیاتور در قسمت های زیر ماشین می باشد.

همان طور که گفتیم؛ یکی از وظایف ترموستات ماشین به جریان در آوردن مایع خنک کننده در تمام مجاری موتور خودرو است. پس نشت کردن مایع خنک کننده از مجاری موتور نشان دهنده ایراد پیدا کردن ترموستات ماشین می باشد.در صورت ایراد پیدا کردن ترموستات ، شیر تورموستات به درستی باز نمی شود تا مایع خنک کننده در مجاری به درستی جریان پیدا کند و همین امر موجب فشرده شدن مایع خنک کننده در مجاری می شود و در نتیجه مایع خنک کننده ناچار از بعضی قسمت ها به بیرون نشت می کند. مایع خنک کننده به ترموستات و بعد به مجاری موتور نشت می کند و همین امر موجب می شود تا همه قسمت ها درگیر شده و در دراز مدت بر ماشین آسیب های جدی تری وارد خواهد شد.

در صورت خراب شدت ترموستات در موتور ماشین چه اتفاقی روی می دهد؟

متداول ترین مشکلی که یک شیر ترموستات می تواند داشته باشد و باعث از کار افتادن آن می شود، این است که در حالت باز یا بسته گیر می کند. این باعث می شود موتور شما خیلی داغ یا خیلی سرد شود و بر عملکرد ماشین شما تاثیر منفی می گذارد.

در زمانی عادی ترموستات ماشین به درستی کار می کند و با کنترل دمای ماشین موجب عملکرد درست موتور ماشین می شود. اما در صورت علائم مشهود شده خرابی ترموستات ماشین در عملکرد ترموستات اختلال به وجود می آید و سنسور ماشین به درستی کار نخواهد کرد و ترموستات مثل قبل برای تنظیم و تعدیل دمای ماشین به درستی باز و بسته نخواهد شد. در نتیجه با اختلالی که در عملکرد ترموستات ماشین به وجود می آید، به درستی مایع خنک کننده وارد سیستم موتور نخواهد شد و دمای  موتور بالاتر خواهد رفت .

همه موارد گفته شده از جمله رایج ترین علائم خراب شدن ترموستات ماشین می باشد که هر چند مدت یک بار برای همه رانندگان خودرو پیش می آید و می توان با صرف هزینه کمتر در زمان کوتاهتری ترموستات ماشین را تعویض کرد.

نوسانات در دمای موتور

نوسانات دمای موتور تقریباً همیشه حاکی از وجود مشکلی در ترموستات می باشد. به این معنی که قرار نیست بسته یا باز گردد. این اتفاق زمانی اتفاق می افتد که ترموستات در یک موقعیت واحد گیر نمی کند و این موجب برداشت نادرست از دما می گردد. حرکات نامنظم در شیر ترموستات می ‌تواند موجب بروز مشکلاتی در تنظیم جریان خنک کننده موتور گردد.

عملکرد ضعیف موتور

ترموستات به موتور اجازه می ‌دهد تا در دمای مطلوب کار کند؛ اگر به خوبی کار نکند، مشکلاتی در عملکرد موتور به وجود می آورد. یکی از بارزترین این تأثیرات، ضعف در مصرف سوخت است. موتور شما به هنگام کار با سیستم خنک کننده ناکارآمد، فشار زیادی را متحمل خواهد شد.

برداشتن ترموستات ماشین یا نصب ترموستات غیر استاندارد چه عواقبی را به دنبال دارد؟

همان طور که در متن بالا بیان کردیم؛ ترموستات ماشین وظیفه دارد دمای موتور ماشین را تعدیل و کنترل کند و از سرد شدن و داغ کردن موتور ماشین جلوگیری کند، حال با دانستن این موارد فرض کنید شما ترموستات ماشین را در فصل تابستان و یا زمستان از ماشین خود بردارید و یا ترموستات ضعیف تری را بر روی ماشین خود نصب کنید حدس می زنید چه اتفاقی برای ماشین شما روی می دهد.

نبود ترموستات در فصل تابستان و زمستان  موجب می‌شود که آب به درون رادیاتور به صورت غیر طبیعی وارد شود. چرا که هیچ مانعی برای بازگشت آب به درون رادیاتور خودرو وجود ندارد و از آن طرف سرعت ورود و خروج آب به رادیاتور ماشین زیادتر می شود و به همین منوال مجالی برای خنک کردن موتور ماشین نیست و موتور ماشین همچنان داغ می کند و به جوش می آید. در نتیجه در نبود ترموستات چنین مشکلاتی در فصل زمستان و تابستان برای ماشین پیش می اید.

به این نکته نیز دقت داشته باشید که در سراشیبی و سرازیری های جاده نیز موتور ماشین به صورت طبیعی سرد و گرم می شود و در صورت نبود ترموستات در ماشین چرخش نادرست آب در مجاری موتور موجب فرسودگی سرسیلندر ماشین می شود که همین فرسایش موجب کاهش روغن موتور ماشین در آینده می شود.

نکته قابل توجه:

در بعضی مواقع اکثر رانندگان ترموستاتی با دمای متفاوت را روی ماشین خود نصب می کنند. در واقع این کار اشتباهی است که عملکرد همه قسمت های ماشین به ویژه موتور ماشین را تحت تاثیر قرار داده و آسیب های جدی تر به ماشین وارد می کند.

سخن پایانی

در شرایطی که ترموستات در دمای پایین ‌تری باز گردد دمای موتور سرد می ماند و موجب افزایش مصرف سوخت، روانکاری نامناسب خودرو می شود که دلیل آن  افزایش غلظت روغن، سائیدگی و فرسودگی قطعاتی همچون سیلندرها، رینگ‌ ها و پیستون ‌ها و آسیب فیزیکی به موتور خودرو خواهد شد. از سوی دیگر در صورتی که ترموستات در دمای بالاتری عمل کند موجب افزایش دمای موتور و در نتیجه افزایش احتمال جوش آوردن خودرو، دوده زدن یا سوختن سوپاپ‌ ها و کاسه نمدها، رقیق شدن روغن و از بین رفتن خاصیت روانکاری، روغن سوزی خودرو و آسیب جدی موتور می ‌شود.

ما در این مقاله ترموستات ماشین را مورد بررسی قرار دادیم اما اگر بخواهیم به طور خلاصه تعریفی از این قطعه داشته باشیم باید بیان کنیم که به طور کلی بدون ترموستات ، موتور ماشین  شما در معرض خطر داغ شدن بیش از حد و گرم شدن بیش از حد یا سرد شدن بیش از حد و خاموش شدن قرار دارد. ترموستات موتور را در دمای بهینه خود نگه می دارد، به این معنی که قطعات سیستم موتور شما می توانند به بهترین شکل ممکن کار کنند و عمر طولانی تری خواهند داشت.