وظایف و تفاوت های میان سوئیچ بردها و تابلو برق های الکتریکی
سوئیچ برد و تابلو برق از سیستم های مهمی هستند که چگونگی فرستادن برق به مدارهای الکتریکی را بررسی می کنند. این دو عبارت گاهی بجای یکدیگر استفاده می شوند اما باید بدانید که این دو دستگاه عملکردهای متفاوتی دارند و معمولا طوری طراحی می شوند که بتوانند بطور سری با یکدیگر همکاری کنند و حداکثر حفاظت و همکاری را در سیستم فراهم آورند.
تابلو برق چیست؟
تابلو برق داخلی دستگاهی است که از ابزارهایی چون تجهیزات کنترلی و حفاظتی، قطعات نمایشگر و سیم بندی داخلی درون یک محفظه تشکیل شده است. تابلو برق به منظور کلید زنی، کنترل، تنظیم و حفاظت مدار های الکتریکی درون تجهیزات برقی مختلف مورد استفاده قرار می گیرند. طراحی و ساخت تابلو برق ها در جهت توزیع برق بین بخش های مختلف مدار الکتریکی انجام می شود.
تابلو برق ها با توجه به کاربرد خاص خود می توانند به صورت توکار یا رو کار نصب و مورد استفاده قرار گیرند. تابلو برق در بسیاری از مکان ها و پروژه های مرتبط با برق مانند ایستگاه های برق، کارخانه ها، پالایشگاه ها، کارگاه های صنعتی و ساختمان های بزرگ کاربرد دارد. با توجه به کاربرد های و ویژگی های گسترده تابلو برق، انواع مختلفی از آن ها طراحی و ساخته می شوند. تقسیم بندی تابلو برق ها بر اساس ولتاژ به صورت زیر می باشد:
- تابلو برق فشار قوی یا HV
- تابلو برق فشار متوسط یا MV
- تابلو برق فشار ضعیف یا LV
سوئیچ برد الکتریکی
همان طورکه میدانید سوئیچ برد یک پنل بزرگ،مجموعه ای از پنل ها، یک چهارچوب ساختاری یا مجموعه ای از چهارچوب های ساختاری است که روی آن ها ممکن است اجزایی شامل باس ها، کلیدها، و قطعات محافظتی و سایر قطعات کنترل کننده نصب شده باشند.
- ممکن است این قطعات نصب شده روی پنل، پشت آن و یا روی هردوی آن ها نصب شوند. تجهیزات توزیع برق طراحی شده اند تا دوباره جریان برق را از یک یا چند منبع به طرف بخش ها و یا سیستم های مصرف کننده مختلف هدایت و کنترل کنند.
- بنابراین سوئیچ برد می تواند در جهت توزیع برق به دستگاه های مصرف کننده، تجهیزات کنترل کننده، مبدل ها، پنل بردها و غیره مورد استفاده قرار گیرد.
- مهمترین نقش سوئیچ برد این است که باعث می شود جریان برق ورودی بین مدارهای کوچک مستقل براساس میزان نیازشان تقسیم شود.
- بر حسب میزان جریان مصرفی هر بخش برای آن مدار شکن مناسب و محافظ هایی برای افزایش بیش از حد جریان انتخاب می شود.
- بعضی از سوئیچ بردها مانند سوئیچ برد هایی که در ساختمان های مسکونی استفاده می شوند دارای قابلیت اندازه گیری میزان برق مصرفی هر یک از مدارها می باشند.
تفاوت تابلو برق و سوئیچ برد
مهمترین تفاوت بین این دو ،میزان ولتاژی است که آن ها برای مدیریت آن طراحی شده اند.
اکثر سوئیچ بردها برای ولتاژهای کمتر از 600 ولت طراحی شده اند در حالی که سیستم های تابلو برای ولتاژهای بالاتر تا میزان 350 کیلو ولت طراحی شده اند.
چند تفاوت اساسی در سخت افزار و نوع طراحی این دو سیستم وجود دارد. برای مثال به علت نقش های تابلو برق ها و قابلیت مدیریت برق ولتاژ بالا، آن ها از قطعاتی همچون مدار شکن های پر قدرت استفاده می کنند.
به علاوه، این نوع مدار شکن ها و دیگر قطعات می توانند در حالی که سیستم هنوز فعال است تعویض و یا کنار گذاشته شوند.
تابلو ها سیستم هایی هستند که توانایی قطع و وصل برق دیگر مدارها و دستگاه های مصرفی را دارد . در این صورت شامل قطعاتی همچون فیوز، مدار شکن و رله ها می باشند.
سوئیچ بردها دارای قطعاتی شبیه به تابلو برق ها هستند. با این وجود ، سوئیچ برد به پنل یا چهارچوب و یا مجموعه ای از چهارچوب ها گفته می شود که بر روی آن ها باس ها و تجهیزاتی همچون قطعات حفاظتی و کلیدها نصب می باشد .
تابلو برق ها دارای ساختاری بسیار مقاوم، انعطاف پذیری و قابلیت اعتماد بیشتر هستند. به همین دلیل آن ها نسبت به سوئیچ بردها گران تر هستند.
سوئیچینگ و توزیع
- برق اضطراری ، اولیه یا دائم که توسط ژنراتورهای دیزلی تأمین می شود در تنظیمات صنعتی معمول است.
- زمانی که برق تولید می شود ، باید در کل مرکز نیز توزیع شود.
- برخی از صنایع فقط برای روشنایی اضطراری و سایر سیستم های اضطراری به برق ژنراتور نیاز دارند.
- مکان هایی که سیستم های حیاتی دارند از سیستم توزیع برق پیشرفته تری استفاده می کنند.
سیستم های تولید و توزیع پیشرفته تر شامل موارد زیر می باشند:
- ژنراتورها
- سوئیچ (های) انتقال خودکار
- تابلو اتوماتیک و دستی (برای ولتاژ پایین ، متوسط یا زیاد)
- منابع تغذیه اضطراری از کوچک تا بانکهای باتری و سیستم های UPS روتاری
- اجزای الکتریکی که از راه دور قابل دسترسی باشند.
- قابلیت هشدار و نظارت از راه دور
- سوئیچ انتقال خودکار (ATS)
- با قطع برق ، سوئیچ انتقال خودکار (ATS) دستور راه اندازی ژنراتور را می دهد.
- زمانی که ژنراتور آماده است ، به برق اضطراری تبدیل می شود.
تنظیمات تک ژنراتور
یادآوری این نکته بسیار ضروری است که قطع کننده های مدار به دلیل اضافه بار یا اتصال کوتاه ، تا زمان قطع شدن بسته هستند.
هنگام قطع برق:
- سوئیچ انتقال خودکار دستور شروع عمل را به ژنراتور می دهد.
- هنگامی که ژنراتور آماده تأمین برق است ، ATS برق اضطراری را به بار تبدیل می کند.
- پس از بازیابی برق برنامهATS به برق کم، سوئیچ می شود و دستورات خاموشی ژنراتور را می دهد.
وظایف تابلو برق ها
تابلو برق ها علاوه بر مراقبت از تجهیزات الکترونیکی وظایف مهم دیگری نیز دارند از قبیل کنترل توزیع جریان، کنترل موتورهای سه فاز، تابلو های بانک خازنی برای اصلاح ضریب توان، توزیع جریان در یک واحد مسکونی یا اداری، استفاده در تابلوهای کنترل صنعتی یا تابلوهای پی ال سی برای کنترل اتوماتیک فرآیندهای صنعتی، استفاده در تابلوهای مارشالینگ برای برقراری ارتباط بین تابلو برق ها و سیستم کنترل مرکزی و غیره.
اهمیت تجهیزات و قطعات تابلو برق
تجهیزات و قطعات تابلو برق‌ها در انواع مختلف با توان و قدرت متفاوت کاربرد دارند . نحوه عملکرد مدارها و وسایل الکتریکی و تابلو برق صنعتی ارتباط مستقیم با کنترل تجهیزات مراکز تجاری و کارخانه‌های صنعتی دارد. همان طورکه میدانید قطعات و تجهیزات تابلو برق متناسب با نیاز، به‌منظور بهره‌برداری و تأمین انرژی مورداستفاده قرار می‌گیرند.قطعات و تجهیزات تابلو برق باید به‌گونه‌ای انتخاب شوند که با ایمنی ، کیفیت بالا و استاندارد جهانی پاسخگوی نیازهای مجموعه مورد استفاده باشند. با توجه به اینکه تابلو برق‌ها دارای دسته‌بندی فشارقوی، فشار متوسط و فشار ضعیف ازنظر ولتاژ هستند قطعات مورداستفاده در آن‌ها با تفاوت‌هایی مواجه خواهد بود.
تجهیزات و قطعات تابلو برق‌ها
مهمترین وظیفه در هنگام طراحی و نصب تابلو برق‌ها مراقبت از تجهیزات الکترونیکی می باشد. علاوه بر این با توجه به تجهیزات و قطعات مختلف به‌کاررفته در انواع تابلو برق این سازه الکتریکی قابلیت کنترل موتورهای سه فاز، کنترل توزیع جریان و در برخی موارد برای اصلاح ضریب توان نیز در یک واحد تجاری، اداری، مسکونی و سایر ساختمان‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرند.
سوئیچ الکتریکی یا پوش باتن
برخی مواقع ما برای قطع و وصل کردن جریان نیاز به استفاده از کلید به‌صورت دستی خواهیم داشت. به همین دلیل در تابلو برق از سوئیچ الکتریکی یا پوش باتن استفاده می‌شود.
چراغ سیگنال
چراغ نشان‌دهنده وضعیت یا چراغ سیگنال برای نمایش عملکرد تابلو برق در این تابلو نصب می‌شود. هنگامی‌که این چراغ خاموش شود اپراتور متوجه می‌شود که قسمت موردنظر با ایرادهایی روبه رو شده است. به همین منظور برای رفع ایراد قسمت ذکر شده باید تمهیدات لازم اندیشیده شود.اگر قسمتی فعال باشد با روشن شدن چراغ سیگنال آن قسمت، متوجه صحت عملکرد تابلو برق خواهیم شد.
کلید حرارتی
به هنگام اضافه‌بار الکتریکی و رله حرارتی، موتور الکتریکی با مشکلاتی مواجه می شود.کلید حرارتی می‌تواند از بروز این مشکلات به‌خوبی جلوگیری کند.علاوه بر این ناهماهنگی بین قطعات و متعادل نبودن فاز نیز موجب آسیب دیدگی موتورهای الکتریکی می‌شود. به همین منظور کلید حرارتی جهت حفاظت از این بخش مورداستفاده قرار می‌گیرد.
رله
در مدارها باید هر لحظه منتظر بروز اتفاقات و خطاها بود. به همین دلیل و برای جلوگیری از آسیب رساندن به دیگر قطعات یا امکان بروز خطا از رله استفاده می‌شود.رله به‌عنوان یکی از تجهیزات و قطعات تابلو برق با صدور فرمان قطع و وصل مدار ازبروز مشکلات پیشگیری خواهد کرد.
فیوز
گاهی مواقع در مدار و در سیستم الکتریکی با اضافه‌بار و وجود اتصال کوتاه مشکلاتی به وجود خواهد آمد. فیوز به‌عنوان یکی از قطعات و تجهیزات تابلو برق در این هنگام به‌خوبی از مدار محافظت خواهد کرد. هنگامی‌که جریان با افزایش فراوان مواجه شده و بیش‌ازحد مجاز باشد فیوز می‌سوزد. باسوختن فیوز و قطع شدن ارتباط الکتریکی موجبات پیشگیریی از آسیب‌های پیش رو به تجهیزات در تابلو برق فراهم خواهد شد.
کلید مینیاتوری
در حالت کلی میتوان عملکرد کلید مینیاتوری را با فیوز مقایسه کرد. کلید مینیاتوری نیز به هنگام وقوع اضافه‌بار و افزایش جریان به‌خوبی می تواند از تجهیزات محافظت کند. تفاوت کلید مینیاتوری با فیوز به عدم سوختن کلید هنگام مواجهه با افزایش جریان برمی‌گردد.هنگامی‌که جریان قطع شود کلید مینیاتوری به حالت خاموشی درآمده و قابلیت بازگرداندن دوباره آن به مدار وجود دارد.
وسایل اندازه گیری
برای اندازه گرفتن پارامترهای متغیر مختلف از لوازم اندازه گیری در تابلو برق مختلفی همچون آمپرمتر، ولت متر، فرکانس متر، کسینوس فی متر استفاده می شود.
ترانس جریان یا ولتاژ
برای کاهش یا افزایش جریان یا ولتاژ از ترانس ها استفاده می شود.
شمش مسی یا شینه
شینه کشی در تابلو برق یکی دیگر از قطعات تابلو برق است و در مواقعی مورد استفاده قرار می گیرد که جریان برق بسیار زیادی باید از تابلو برق عبور کند. این قطعه به جای کابل ها نیز کاربرد دارند.شینه ها به دو صورت افقی یا عمودی در تابلو برق نصب می شوند.
سخن پایانی
ایمنی یکی از مهم ترین قسمت های یک سیستم به حساب می آید . معمولا برای کنترل و تامین ایمنی، اکثر لوازم صنعتی باید از قطعات و تجهیزات برقی خاصی بهره برد. یکی از لوازم ایمنی بسیار پرکاربرد در لوازم صنعتی، تابلوبرق ها می باشند. تابلو برق در واقع محفظه‌ای است که تمامی قطعات الکتریکی مورد نیاز سیستم صنعتی در آن به نحوی جای گزاری می شوند که علاوه بر آنکه به صورت صحیح وظایف خود را انجام می‌دهند، همچنین ایمنی تابلو برق را نیز تامین می کنند. برای خرید و کسب اطلاعات بیشتر به وب سایت آژند برق مراجعه نمایید.
