کلید وسیله ای برای قطع و وصل و لیز خوردن یا تغییر مسیر جریان الکتریسیته در یک مدار می باشد. باید بیان شود که کلید قطع و وصل یکی از پرکاربرد ترین انواع کلید کلید های قدرت می باشد که از آن استفاده های بسیاری می شود. می توان اذعان داشت که کلید قطع و وصل تنها دو حالت دارد و می تواند کل مدار مربوطه و یا حتی قسمتی از آن را با توجه به شرایط خاصی قطع و وصل نماید. لازم به ذکر است که کلید های قطع و وصل در صنعت کاربرد فراوانی دارد و برای انتخاب آن ها باید به نقش و موقعیت قرار گیری کلید قطع و وصل در مدار توجه داشته باشیم. باید بیان شود که ما هرگز مجاز نیستیم هر نوع کلیدی را در هر موقعیتی استفاده نماییم و باید برای انتخاب هر کلید در موقعیت خود، از کاربرد آن ها با خبر باشیم.
از انواع کلید قطع و وصل می توان به موارد زیر اشاره داشت:
• دیسکانکتور
• کلید اصلی
• کلید اضطراری
• کلید قطع و وصل بار
طبق استاندارد هایی که مطرح است، برای یک خط تابلو برق یا یک مصرف کننده باید از ترکیب تجهیزاتی که به صورت زیر به آن ها اشاره می کنیم، استفاده نماییم:
• لازم به ذکر است که در ابتدایی ترین و اولین قسمت باید از یک کلید جدا کننده استفاده کنیم. این کلید جدا کننده غیر قابل قطع و وصل می باشدو همچنین تحت بارهای نامی است و بیشتر جنبه ایمنی خواهد داشت.
• سپس بعد از کلید جدا کننده باید از سیستم های حفاظت در برابر اتصال کوتاه و اضافه بار استفاده نماییم.
• باید بدانید که کلید های بهره برداری بعد از سیستم های حفاظتی قرار خواهند گرفت، می توان اذعان داشت که این کلید ها از گروه کلید قطع و وصل بار بوده و می توانند تجهیزات را بدون هیچ موردی تحت بار نامی خاموش و روشن کنند.
• در قسمت انتهایی نیز بار یا یک مصرف کننده وجود خواهد داشت
در حین کار با ماشین آلات ممکن است حوادث زیادی رخ دهد. برخی از این حوادث الکتریکی و برخی دیگر ممکن است حوادث انسانی یا مکانیکی باشند. دستگاه هایی مانند فیوزها و قطع کننده های مدار وظیفه محافظت در برابر خطاهای الکتریکی مانند اتصال کوتاه و اضافه بارهای شدید را بر عهده دارند. این دستگاه ها باید انواع خطاها را شناسایی و از مدار جدا کنند. مدت زمانی که برای تشخیص عیب و حذف دستگاه معیوب از مدار لازم است به عوامل زیادی بستگی دارد. نوع خطا، شدت آن، محل وقوع، نوع سیستم حفاظتی مورد استفاده و... همگی می توانند در تعیین زمان بندی نقش داشته باشند.
برخی از خطاها مانند قفل شدن روتورهای موتور، اشیاء گیر کرده در دستگاه، مشکلات گیربکس، آسیب دیدگی پرسنل توسط دستگاه، پارگی شیلنگ ها یا لوله های روغن، آب، گاز و غیره ممکن است توسط سیستم های خودکار به تاخیر بیفتد. در این صورت اپراتور تجهیزات یا فرد دیگری در محل کار باید سریع واکنش نشان دهند. در شرایط اضطراری نکات زیر بسیار مهم است:
استفاده از دکمه اضطراری و قطع مدار فرمان در برخی مواقع جواب نمی دهد و برق باید از کل سیستم خارج شود.کلیدهای اصلی ماشین ها یا اجزای مرتبط را می توان به سرعت شناسایی و جدا کرد.
کلید مورد نیاز قابلیت قطع جریان اضافی را دارد.
کلیدهای قطع و وصل بار و کلید اصلی فقط برای حالت عادی طراحی شده‌اند و نمی‌توان آنها را تحت جریان‌های خطا مانند اضافه بار وصل و جدا کرد. از سوی دیگر، دکمه‌های قطع و وصل بار به رنگ مشکی یا نقره‌ای هستند که تشخیص عملکرد آنها در مواردی که چندین دکمه مشابه وجود دارد دشوار می‌شود. لطفا توجه داشته باشید که در مواقع اضطراری، زمان واکنش افراد بسیار مهم است، تاخیر می تواند آسیب جدی به افراد و ماشین ها وارد کند.
به منظور رفع مشکلات فوق کلیدهایی به نام کلیدهای توقف اصلی/اضطراری، دستگاه های توقف اضطراری قطع برق طراحی و ساخته می شوند. طبق استانداردها، کلیدهای اضطراری باید برای تامین برق کل سیستم در تمام مکان هایی که خطری برای ماشین آلات و افراد وجود دارد استفاده شود. این امر نیاز به کلیدهای سرویس و اصلی را از بین می برد و امنیت را بهبود می بخشد و در عین حال اندازه و هزینه پانل را کاهش می دهد.در تابلوهایی که از کلیدهای برق استفاده می شود، می توان با نصب دستگیره های قطع و وصل مناسب به عنوان کلید اضطراری نیز استفاده کرد. این ویژگی باعث می شود که آنها به سرعت در تاسیسات شناسایی شوند.
سوئیچ های اضطراری در مدل های مختلف موجود هستند و می توان آنها را در تابلوهای برق، جعبه های استاندارد و یا با لوازم جانبی انعطاف پذیر مانند انواع ترمینال نول، ارت و کمکی مونتاژ کرد. این کلیدها علاوه بر تمام ویژگی های کلید اصلی، باید دارای دسته قرمز و صفحه یا بدنه زرد رنگ. این ویژگی به آنها اجازه می دهد تا به سرعت در داخل مرکز شناسایی شوند. سوئیچ به گونه ای طراحی شده است که وظیفه قطع جریان های بزرگ و خاموش کردن قوس حاصل را به خوبی انجام می دهد.
دكمه هاي وصل (استارت) و قطع (استپ) یکی از انواع كليد قطع و وصل صنعتی هستند كه فرمان آن ها به وسيله ي دست صورت مي گيرد و عملكرد آن لحظه اي است به اين معني كه با فشار دادن انگشت بر روي آن عمل كليد انجام مي شود و با برداشتن انگشت از روي آن ، كليد به حالت اول بر مي گردد. اين كليد ها در مدار فرمان كنتاكتور ها براي وصل و يا قطع آن و به منظور راه اندازي يا خاموش كردن دستگاه ها استفاده مي شوند .
كليدي كه دو كنتاكت باز دارد ، شستي استارت است (عمل آن باعث وصل كنتاكتور خواهد شد) و كليدي كه دو كنتاكت بسته دارد ، شستي استپ است (عمل آن كنتاكتور را قطع می كند). گاهي هر دوكليد بر روي يك پايه نصب شده اند كه به آن «شستي استارت ـ استپ» می گويند. در شكل زير چند نمونه از اين نوع كليد قطع و وصل صنعتی نشان داده شده است. اين شستي ها معمولا به رنگ سبز و يا مشكي براي فرمان وصل و با كنتاكت باز و براي قطع مدار با رنگ قرمز و با كنتاكت بسته ساخته مي شوند.
عبارت پل اشاره به تعداد سيم هايي دارد كه يك كليد قطع برق صنعتی در يك زمان قطع مي كند . شكل زير يك كليد ايمني ۳ پل را نمايش مي دهد. ۳ مدار به صورت مكانيكي طوري به هم وصل شده اند كه هرسه پل به طور همزمان هنگام عملكرد كليد مدار را قطع و وصل مي كنند. در اين حالت هر پل براي حفاظت اضافه جريان داراي فيوز مي باشد.
کلید های مرکب یکی از انواع کلید قطع و وصل برق صنعتی می باشد این نوع کلید ها براي تغيير وضعيت علاوه بر نيروي دست به يك انرژي و نيروي واسطه اي مانند انرژي الكتريكي نياز دارند (مانند رله ها و كنتاكتورها) لازم به ذكر است كه با به ميدان آمدن كنتاكتور ها تقريباً تمام مصارف كلي دهاي ساده از رده خارج شده و كنتاكتور با سرعت و اطمينان بيشتر اين ميدان ها را به دست گرفت.
فیلتر بر اساس:
پاک کردن همه
