اساس کار ترموستات چیست؟

با پیشرفت روز افزون دانش بشری امروزه شاهده ابزارها و دستگاه هایی هستیم که در فراهم سازی آسایش و راحتی عموم جامعه نقش بسزایی دارند. ترموستات نیز از جمله دستگاه هایی است که برای تنظیم کردن دمای محیط داخلی از جمله ساختمان، خودروها و .......مورد استفاده قرار می گیرد. این قطعه در اغلب مکان ها برای متعادل سازی دمای محیط به کار گرفته می شود.

نکته ای جالب توجه در مورد این قطعه این است که عملکرد آن به صورت اتوماتیک بوده است و با اتصال به سیستم گرمایشی و سرمایشی میزان دمای محیط را تعدیل می کند. ترموستات در اغلب دستگاه های لوازم خانگی برقی از جمله ماشین لباسشویی، ظرفشویی، آبگرمکن ها، سیستم تهویه اتومبیل ها به کار می رود. در تجهیزات گرمایشی نظیر انواع موتوخانه، گلخانه ها، کوره ها و بویلرهای بخار نیز این قطعه استفاده می شود. در این مقاله ما قصد داریم به بررسی ترموستات بپردازیم و اساس کار این قطعه را نیز مورد بررسی قرار دهیم؛ برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد عملکرد ترموستات ما را تا انتهای مقاله آژند برق همراهی کنید.

معرفی ترموستات

ترموستات قطعه ای است که با نصب آن در سیستم های گرمایشی و برقی همزمان با قطع یا وصل کردن مدار دستگاه مانع افزایش یا کاهش دمای مطبوع از حد غیر مجاز می شود. عملکرد این قطعه به این شکل است که در دستگاه های برقی تا حدود زیادی در مصرف انرژی صرفه جویی می کند.

ضرورت استفاده از ترموستات

ترموستات انواع مختلفی دارد که در سیستم های گرمایشی و سرمایشی، خودروها، گلخانه ها ، موتورخانه ها و ... مورد استفاده قرار می گیرد. در خوردروها در زمان جوش آمدن خودرو ترموستات برای خنک کردن موتور خودرو وارد عمل می شود و بعد از تشخیص افزایش دمای موتور از حد معمول، سریع دریچه آن باز می شود و مایع خنک کننده به رادیاتور منتقل می شود. با این عمل ترموستات، موتور خودرو سریع خنک و مانع از جوش آمدن خودرو می شود.

از این قطعه در یخچال فریزر، مایکروفر و ماشین لباسشویی نیز استفاده می شود. در زمانی که دمای یخچال فریزر بیشتر از مقدار تنظیم شده باشد ترموستات وارد عمل می شود به موتور دستور روشن شدن می دهد و هم زمان با روشن شدن موتور دمای یخچال نیز به نسبت کاهش می یابد، بعد از اینکه دما به نسبت ثابتی رسید دوباره ترموستات به موتور دستور خاموش شدن می دهد.

بدین صورت با عمل ترموستات در صورت تغییر دمای محیط آسیبی به موتور دستگاه وارد نمی شود. با این وجود در صورت استفاده از این قطعه در دستگاه ها و سیستم های سرمایشی و گرمایشی از بروز خطراتی مانند انفجار دستگاه در اثر بالا رفتن بیش از حد دما و یا ترکیدگی لوله ها در اثر یخ زدن مایع داخل آن نیز جلوگیری می گردد. با توجه به این اوصاف می توان به اهمیت استفاده از این قطعه پی برد.

انواع ترموستات

انواع ترموستات نیز همانند هر ابزار یا دستگاه دیگری براساس یک سری پارامترها تقسیم بندی می شود. این قطعه به عنوان یک ثابت کننده دما در دسته بندی های متنوع نظیر دامنه دمایی، نوع عملکرد، محل نصب، فصل سرد یا فصل گرم، نوع سنسور، محدوده کاری و همچنین تعداد دفعات مراحل عملکرد قرار می گیرد. در ادامه به شرح هر کدام از این پارامترها خواهیم پرداخت تا بهتر با عملکرد این دستگاه آشنا شوید.

دما

ترموستات براساس پارامتر دما شامل ترموستات برودتی و گرمایی است که ترموستات گرمایی آن برای ثابت نگه داشتن دمای محیط در ساختمان، کوره ها و گلخانه ها به کار می رود. نوع برودتی این قطعه نیز برای ثابت نگه داشتن دمای پایین در سردخانه ها، یخچال های صنعتی و اتاق های سرور نیز به کار می رود.

عملکرد

این قطعه براساس نوع عملکرد، کاربردهای متنوعی دارد. براساس نوع عملکرد به سه دسته نظیر ترموستات قطعی، وصلی و تدریجی تقسیم بندی می شود. وصلی این قطعه برای رسیدن دمای محیط به دمای مجاز به کار می رود و نوع قطعی آن نیز در صورت افزایش یا کاهش دمای محیط نسبت به حد مجاز بکار می رود.

محل نصب

ترموستات ها براساس محل نصب نیز به چهار دسته نظیر اتاقی، کانالی، جداری و مستغرق تقسیم بندی می شود. هر کدام از این قطعات با توجه به محل نصب در مکان های مختلف جهت تثبیت دما به کار می روند.

فصل سرد یا فصل گرم

اغلب ترموستات ها با توجه به فصل زمستان و تابستان در دستگاه های سرمایشی و گرمایشی به کار می روند. از این قطعه در فصول سرما و گرما در سیستم سرمایشی و گرمایشی جهت تثبیت دمای محیط مورد استفاده قرار می گیرد.

نوع سنسور

سنسور یکی از اجزای اصلی در ترموستات است که نقش کلیدی را بر عهده دارد. در اصل این قطعه براساس نوع سنسور به کار رفته در آن به چند دسته نظیر فانوسی، بیمتالی دیافراگمی و رئوستا تقسیم بندی می شود.

تعداد مراحل عملکرد

اغلب ترموستات تک مرحله ای طی یک مرحله کاری دمای محیط را در عدد ثابتی نگه می دارد که به آن ترموستات تک مرحله ای گفته می شود. دو مرحله ای آن نیز در دو مرحله کاری دمای محیط را در عدد ثابتی نگه می دارد که به آن نیز ترموستات دو مرحله ای گفته می شود.

محدوده ی عملکرد

ترموستات زیر صفر و بالای صفر نیز براساس محدوده کاری در اغلب مکان ها مورد استفاده قرار می گیرد.

در زمان خرید ترموستات چه نکاتی را باید رعایت کرد؟

همان طور که در بالای متن بیان کردیم ترموستات ها با توجه به پارامترهای مختلف انواع متنوعی دارند که در بازار نیز مشتریان خاص خود را دارند. در زمان انتخاب و خریداری هر کدام از این قطعات باید موارد زیر را در نظر داشته باشید.

نکاتی که باید در زمان خرید ترموستات توجه داشته باشید عبارتند از:

ابعاد ترموستات یکی از مواردی است که در زمان خریداری آن باید در نظر داشته باشید چرا که ابعاد ترموستات نقش موثری در عملکرد آن دارد.
هر کدام از ترموستات ها محدوده دمایی مشخصی دارند که باید در زمان خرید این قطعه به آن توجه کنید.
کیفیت و کنترل دمایی ترموستات و دارا بودن قابلیت تشخیص و نمایش خرابی توسط ترموستات نیز از مواردی است که باید به آن توجه داشته باشید.

اساس کار ترموستات چیست؟

ترموستات انواع متنوعی دارد که برخی از این قطعات طراحی قدیمی تر و برخی نیز به صورت دیجیتال طراحی و تولید شده اند. طراحی آنالوگ ترموستات ساختار ساده تری دارد و با مشخص کردن درجه مشخص می توان درجه دمای محیط را تنظیم کرد. اما نوع دیجیتال آن به طور معمول پیچیده تر از آنالوگ آن است. با کمک دکمه هایی که بر روی ترموستات دیجیتالی وجود دارد می توان دمای را افزایش و یا کاهش داد.

در صورتی که دمای صحیحی از سطح دما توسط ترموستات تشخیص داده شود سیستم گرمایشی برای حفظ دمای ثابت محیط خاموش می شود. در بسیاری از لوازم خانگی نظیر یخچال فریزر و مایکروفر قطعاتی همچون ترموستات قرار دارد تا کارکرد این دستگاه ها را در دماهای مختلف کنترل کند. با کمک این تجهیزات می توان در دماهای مختلف در فصول سرما و گرما بر کارکرد دستگاه ها تاثیر مثبتی گذاشت.

ترموستات در سیستم های سرمایشی و گرمایشی، یخچال های فریزر، بخاری ها ، خودروها و ... برای حفظ دمای مطبوع محیط به کار می رود. این قطعه در هر کدام از این سیستم ها تنها می تواند مشخص کند که چه زمانی سیستم خنک کننده مجاز به خنک کردن موتور دستگاه است. ترموستات در واقع قادر است حداقل دمای کاری موتور را مشخص کند ولی حداکثر دمای کاری را مشخص نمی کند. این قطعه در سیستم مورد نظر با تنظیم شدت گردش اب داخل سیستم خنک کننده همچنین باعث افزایش و کاهش سرعت حرکت مایع خنک کننده به قسمت مربوطه جهت خنک کردن موتور می شود.

یکی از باورهای غلط افراد در زمان استفاده از سیستم های سرمایشی و گرمایشی و سایر دستگاه های دیگر این است که فکر می کنند ترموستات موجب می شود موتور خنک تر کار کند اما این طور نیست بلکه سیستم خنک کننده و فشار روی موتور در دستگاه  عوامل تعیین کننده در میزان داغ شدن موتور هستند و باز شدن کامل ترموستات تنها یکی از قابلیت های سیستم خنک کننده محسوب می شود .

سخن پایانی

ترموستات قطعه ای است که از آن برای حفظ دمای محیط استفاده می شود. با توجه به نقش موثر این قطعه در حفظ و تثبیت دمای محیط از آن در سیستم های گرمایش و سرمایشی نیز استفاده می شود.

ترموستات قطعه ای است که با نصب آن در سیستم های گرمایشی و برقی همزمان با قطع یا وصل کردن مدار دستگاه مانع افزایش یا کاهش دمای مطبوع از حد غیر مجاز می شود. عملکرد این قطعه به این شکل است که در دستگاه های برقی تا حدود زیادی در مصرف انرژی صرفه جویی می کند. با توجه به عملکرد این قطعه می توان به اهمیت آن در دستگاه ها و سیستم های سرمایشی و گرمایشی پی برد.

با عملکرد مطلوب ترموستات در صورت تغییر دمای محیط آسیبی به موتور دستگاه وارد نمی شود. با این وجود در صورت استفاده از این قطعه در دستگاه ها و سیستم های سرمایشی و گرمایشی از بروز خطراتی مانند انفجار دستگاه در اثر بالا رفتن بیش از حد دما و یا ترکیدگی لوله ها در اثر یخ زدن مایع داخل آن نیز جلوگیری می گردد. با توجه به این اوصاف می توان به اهمیت استفاده از این قطعه پی برد. امیدواریم توانسته باشیم با ارائه این مقاله اطلاعات مفیدی را در رابطه با ترموستات در اختیار شما مخاطبان عزیز قرار داده باشیم.