انواع کلید های استپ استارت
مدارهای الکترونیکی مجهز به قطعات و وسایل متعددی هستند که به عملکرد آنها کمک میکنند. کلیدها یکی از وسایل مهمی هستند که به روشن یا خاموش کردن مدارهای الکتریکی کمک میکنند. امروزه آنها در انواع مختلف، ظرفیتها و عملکردها برای استفاده در منازل، ادارات و همچنین مناطق صنعتی و تجاری در دسترس هستند. آنها بخشی جدایی ناپذیر از زندگی ما هستند. این کلیدهای دکمهای بیشتر در واحد صنعتی برای روشن یا خاموش کردن دستگاهها استفاده میشوند. آنها که اغلب به عنوان کلیدهای استپ استارت نامیده میشوند، به عنوان دکمههای فشاری معمولی باز، معمولی بسته و دکمههای فشاری دو کاره طبقه بندی میشوند.
استاپ استپ، محصولی است که در تابلوهای فرمان جهت روشن و خاموش کردن مصرف کننده ها استفاده می شود. این محصول از دو پل کمکی NO در زیر شاسی استارت و NC در زیر شاسی استپ برخوردار است. در واقع این محصول یک پوش باتن دوبل است که بوسیله یک رابط به هم متصل هستند؛ دکمه استارت یا شروع به رنگ سبز و دکمه استپ یا توقف به رنگ قرمز در نظر گرفته شده است.
شاسی استارت و شاسی استپ یا پوش باتن در دستگاههای مکانیکی و الکتریکی برای اعمال فرمان قطع یا وصل در یک مدار به کار میروند این قطعات عموما کاربردهای صنعتی دارند. در کارخانجات، کارگاه ها، محیطهای صنعتی، تجاری و... به کار برده میشوند.
امروزه استفاده از برق می تواند کارهای مهم و روزمره ما را انجام دهد، به علاوه این که وسایل و تجهیزات بسیار خاصی وجود دارد که در انجام امور و کارها می تواند مفید واقع شود. لازم به ذکر می باشد که برای فرمان دادن به خروجی ها در سیستم برق صنعتی و یا اتوماسیون معمولا از سخت افزار هایی به نام شستی و کلید های مخصوص استفاده می کنیم. البته می توان اذعان داشت که امروزه بخش زیادی از فرمان ها از حالت شستی و کلید ، به روی کلید های فانکشن روی HMI ها و یا نمایشگر های متنی کلید دار رفته است و یا این که از روی HMI با تاچ یا لمس کردن فعال می شوند.
نکته بسیار مهم این است که با این روش می توانید فرمان های غیر ضروری را از روی تابلو برق مربوطه حذف نمایید. با این کار حجم شستی ها و کلید های کم شده و موارد مهم فقط استفاده می شوند.
تفاوت خاصی میان کلید ها و شستی ها وجود دارد. می توان بیان کرد که شستی ها در مدل های مختلف امرجنسی ، استارت ، استپ ، دوبل و . . . تولید می شوند و در بازار ارائه می گردند. در صورتی که کلید ها می توانند صفر یک و یا صفر یک دو ، تک فاز ، سه فاز و . . . باشد. مهم ترین فرق شستی و کلید در این است که کلید رو وقتی فعال می کنیم . با برداشتن دست ، در همان حالت باقی می ماند اما شستی ها زمانی که دست از روی آن ها برداشته می شود، به حالت اولیه بر می گردد. معمولا برای شستی های استپ و امرجنسی از کنتاکت نرمال کلوز یا در حالت عادی بسته استفاده می کنند.
به طور معمول برای فرمان وصل مدار از رنگ سبز شستی با کنتاکت باز استفاده میشود و همچنین برای فرمان قطع مدار از رنگ قرمز و با کنتاکت بسته استفاده میشوند. در صورتی که از فرمان قطع و وصل در یک شستی استفاده شود به عنوان شستی استارت استوپ دوبل شناخته میشود.
در برخی از موارد ممکن است از شستی استپ و استارت به عنوان کلید استپ و استارت یاد شود. در این مقاله از وب سایت آژند برق به بررسی و معرفی شستی ها یا کلید استپ و استارت می پردازیم، بنابراین برای کسب اطلاعات بیشتر تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
مدار فرمان و قدرت:
باید بدانید که تمامی مدارات از دو قسمت اصلی تشکیل شده اند که در زیر به ان ها اشاره می نماییم:
- مدار فرمان
- مدار قدرت
برخی از شما ممکن است تفاوت میان مدار فرمان و قدرت و عملکرد این دو مدار را ندانید. لازم به ذکر است که مدار فرمان عبارت است از بخشی از مدار که شامل موارد زیر می باشد :
- فیوز
- بیمتال
- رله
- تایمر و...
می توان اذعان داشت که وظیفه این مدار، همان طور که از نامش پیداست کنترل و فرمان دادن به مدار مربوطه می باشد و از ویژگی بارز مدار فرمان، به صورت زیر می باشد:
- با برق تکفاز کار می کند
- قطع و وصل شدن مدار قدرت به مدار فرمان وابسته می باشد ( با قطع مدار فرمان مدار قدرت ما قطع و با وصل مدار فرمان مدار قدرت ما وصل می گردد )
به طور ساده تر می توان اشاره داشت که مدار فرمان به عنوان مغز مدار استفاده می شود که برای طراحی مدار فرمان به کمک کنتاکتور از تیغه های باز و بسته کنتاکتور استفاده می گردد.لازم به ذکر است که مدار قدرت نیز تابع مدار فرمان می باشد و کار اصلی ان این است که قسمت سه فازه برق را کنترل می نماید یعنی ما با وصل مدار فرمان، مدار قدرت را فعال می کنیم و با فعال شدن مدار قدرت، برق به بار منتقل می شود.
نکته بسیار مهم این است که یکی از وسایل و تجهیزات مورد استفاده در مدار فرمان، شستی یا کلید استپ استارت می باشد که در ادامه به بررسی بیشتر آن می پردازیم.
کاربرد شستی ها
شستی به عنوان تجهیزات فرمان می باشند که تحریک آن ها با دست انجام می شود و برای فرمان قطع و وصل مدار، مورد استفاده قرار می گیرند. معمولا برای فرمان وصل مدار از رنگ سبز شستی با کنتاکت باز استفاده می کنند و همچنین برای فرمان قطع مدار از رنگ قرمز و با کنتاکت بسته بهره می برند. چنانچه از فرمان قطع و وصل در یک شستی استفاده شود، به عنوان شستی استارت استوپ دوبل شناخته می شود.
اغلب شستی ها برای محل هایی که فرمان ها باید به صورت کاملا تفکیک شده باشند مناسب هستند.این کلیدها معمولا بر اساس رنگ ها کدبندی می گردند. این بدان معنی است که به هر عملکرد یک رنگ اختصاص داده می شود و بدین ترتیب اپراتور دیگر در هنگام انجام کار دکمه اشتباه را فشار نمی دهد.
تقسیم بندی شاسی ها از نظر نوع عملکرد
شاسی یا پوش باتن به طور کلی به دو نوع قفل شو و استارتی تقسیم می شوند:
شاسی قفل شو :
این نوع شاسی پس از تغییر وضعیت، حالت جدید خود را تا زمانی که دوباره به آن نیرو وارد نشود، حفظ می کند. برخی از انواع شاسی های قفل شو دارای کلید می باشند که جهت اطمینان بیشتر و برای جلوگیری از تغییر وضعیت ناخواسته مورد استفاده قرار می گیرد.
استارت استپ، دارای انواع مختلف شستی میباشد. شستی فشاری اولین نوع شستی این کلید میباشد. شستی سلکتور سوییچ، شستی با عملگر قارچی، شستی های کلیدی، شستی های این محصول و انواع دکمه های فشاری اضطراری انواعی از شستی ها میباشند.
یکی از موارد استفاده انواع این شستی ها، برای تابلوهای برق صنعتی جهت راه اندازی موتور و قطع کننده است. شرکت مهندسی الیکا الکتریک با اتکا به تجربه فنی و بازرگانی کارشناسان خود قادر است در خصوص تامین قطعات، مشاوره، طراحی و ارائه انواع این شستی ها، نیاز صنایع مختلف کشور را برطرف کند.
شستی یا کلید استارت استاپ:
همان گونه که بیان کردیم، شستی استارت استاپ یکی از انواع کلید ها می باشد که در برق صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد. با این فرق که در کلید های معمولی با زدن دکمه ، حالت کلید به حالت انتخاب شده می ماند یعنی برای مثال در صورتی که در کلید های تک پل دکمه را به سمت پایین فشار دهیم، دکمه پایین می ماند و تغییر حالتی درآن ایجاد نخواهد شد تا وقتی که دکمه به سمت بالا فشرده شود. ولی در این کلید ها ( شستی ها ) با فشردن شستی به داخل ، آن گاه شستی عمل می کند و با برداشتن فشار از روی شستی ، شستی به حالت قبلی خود باز خواهد گشت.
شستی استارت ، نوع باز کلیدی که در آن اشاره کردیم می باشد. پلاتین های این شستی در حالت عادی از هم جدا و باز می باشند و جریان از شستی نمی گذرد. با فشردن شستی پلاتین ها به هم می چسبند و مسیر جریان را کامل می نمایند و باعث عبور جریان از مدار می شوند ، و با برداشتن فشار از روی شستی ، شستی به حالت قبلی خود باز خواهد گشت و پلاتین ها جدا می شوند.
شستی استاپ ، نوع بسته کلیدی که گفتیم می باشد. پلاتین های این شستی در حالت عادی بهم چسبیده هستند و جریان از شستی عبور می کند. با فشردن شستی ، پلاتین ها از هم جدا شده و مسیر جریان باز خواهد شد در نتیجه مدار قطع می گردد ، با برداشتن فشار از روی شستی ، شستی به حالت قبلی خود باز می گردد و پلاتین ها به هم می چسبند.
شستیها در ماشینهای صنعتی، تابلوهای برق صنعتی، تجهیزات و وسایل الکتریکی منازل، تجهیزات مکانیکی، تابلو فرمان و مواردی از این دست مورد استفاده قرار میگیرد. عموما پوش باتنها دارای دکمه بوده که کاربر یا اپراتور با فشار دادن آن جریان الکتریکی را ایجاد و یا قطع میکند. این دکمهها یا سریهای تعبیه شده بر روی پوش بات به شکل دایره یا مربع است و سطحی صاف یا فرو رفته به مانند انگشت شست را دارند. به دلیل شکل خاصی که دارد اپراتورمیتواند از طریق ضربه، مشت و یا فشار دادن با این ابزار کار کند بدون این که فشاری بر او وارد شود.
تقسیم بندی شاسی ها از نظر چراغ و رنگ
جهت کاهش خطای اپراتور، پوش باتن ها را در رنگ های مختلفی تولید می کنند و هر رنگ به عملکردی خاص اختصاص داده می شود. از جمله رنگ های پرکاربرد می توان به سبز، قرمز، سفید، مشکی و ... اشاره کرد. برخی از انواع شاسی ها دارای چراغ می باشند که در مکان هایی که دارای نور کم هستند بسیار مناسب و پرکاربرد می باشد.
شستی ها به چند صورت در صنعت مورد استفاده قرار می گیرد؟
لازم به ذکر است که شستی ها در انواع زیر می باشد و هر کدام از ان ها برای کاربرد خاصی در صنعت مورد استفاده قرار می گیرد:
- استارت و استاپ
- کلید امرجنسی قارچی
می توان اذعان داشت که یکی از موارد استفاده از این شستی ها برای تابلو های برق صنعتی جهت راه اندازی موتور یا شستی استارت و قطع کننده یا شستی استوپ است. در واقع شستی یا پوش باتون به عنوان تجهیزات فرمان می باشند که تحریک آن ها با دست انجام می گیرد . همان گونه که می دانید، شستیها جهت فرمان قطع و وصل مدار به کار می روند و معمولاً برای فرمان وصل مدار از رنگ سبز شستی با کنتاکت باز استفاده خواهد شد و هم چنین برای فرمان قطع مدار از رنگ قرمز و با کنتاکت بسته استفاده می شوند. ممکن است این سوال برای شما به وجود آید که آیا می توان فرمان قطع و وصل را در یک کلید یا یک شستی قرار داد؟
برای پاسخ به این سوال باید بیان شود که بله! در صورتی که از فرمان قطع و وصل در یک شستی استفاده شود به عنوان شستی استارت استوپ دوبل شناخته خواهد شد. لازم به ذکر است که شستی ها به صورت معمولی و چراغ دار طراحی و تولید می شوند و جنس بدنه آن ها به سه دسته زیر تقسیم بندی می شود:
- شستی پلاستیکی
- شستی باکالیت
- شستی فلزی
انواع کلید:
کلید های دائمی و کلیدهای لحظه ای جزء انواع کلیدهای این محصول می باشد. کلیدهای دائمی کلیدهایی هستند که پس از تغییر وضعیت، وضعیت جدید خود را حفظ می نمایند و برای تغییر وضعیت مجدد این نوع کلیدها باید مجددا بصورت دستی تحریک شوند تا مجددا تغییر حالت دهند. خوده کلیدهای دائمی دو نوع میباشند؛
کلیدهای دائمی که در برق ساختمان کاربرد دارند مانند کلیدهای تک پل ، دو پل تبدیل صلیبی و … ، کلیدهای دستی دائمی که در برق صنعتی کاربرد دارند مانند کلیدهای اهرمی، یا هزبان غلطکی و …. و اما کلیدهای لحظه ای کلیدهایی هستند که در هر حالتی قرار بگیرند وضعیت آنها تا زمانی که انرژی و نیروی دست بروی کلید است ثابت باقی میماند و مدار متصل است؛ به محض برداشتن دست از روی کلید، کلید خود مجددا به حالت اولیه خود بازگشته و مدار قطع میگردد به این معنی که برای عمل کردن کلیدهای لحظه ای نیروی دائم لازم است.
شایان به ذکر است که کلید ها انواع و اقسام مختلفی دارند که هر کدام از آن ها کاربرد خاص خود را دارند و برای موارد مختلفی استفاده می شوند. از انواع کلید می توان به دو مورد زیر اشاره داشت:
- کلید های دائمی
- کلید های لحظه ای ( کلید های لحظه کار )
در زیر به تشریح هر کدام از این کلید ها می پردازیم:
کلید های لحظه کار چه نوع کلید هایی هستند؟
شایان به ذکر است که کلید های لحظه کار کلید هایی هستند که در هر حالتی قرار بگیرند وضعیت ها آن تا زمانی که انرژی و نیروی دست بر روی کلید است ثابت باقی می ماند و مدار متصل می باشد. اما به محض برداشتن دست از روی کلید، کلید مجددا به حالت اولیه خود بازگشته و مدار قطع می گردد بدین معنی که برای عمل کردن کلید های لحظه ای نیروی مکانیکی دائم لازم است و باید نیروی دست بر روی آن ها قرار داشته باشد.
می توان اشاره کرد که کلید های ساده لحظه کار نیز بر دو نوع می باشند که در زیر به آن ها اشاره می کنیم:
- کلید های لحظه ای که در برق ساختمانی کاربرد دارند مانند شستی های زنگ اخبار و…
- کلید های لحظه ای که در برق صنعتی کاربرد دارند مانند شستی STOP و START و ...
کلید های دائمی چه نوع کلید هایی هستند؟
می توان اذعان داشت که کلید هایی که پس از تغییر وضعیت، وضعیت جدید خود را حفظ می نمایند را کلید های دستی دائمی می نامند و برای تغییر وضعیت مجدد این نوع کلید ها باید مجددا به صورت دستی تحریک شوند تا مجددا تغییر حالت دهند. شایان به ذکر است که این نوع کلید ها دو نوع می باشند که در زیر به آن ها اشاره می کنیم:
- کلید های دائمی که در برق ساختمانی کاربرد دارند مانند کلید های تک پل ، دو پل تبدیل صلیبی و…
- کلید های دستی دائمی که در برق صنعتی کاربرد دارند مانند کلید های اهرمی ، غلطکی و…
انواع کلید های استپ استارت:
همان گونه که در ابتدای مقاله اشاره کردیم، شستی ها یا کلید ها از جمله وسایل فرمان هستند که فرمان آن ها به وسیله دست انجام می شود و در انواع مختلف و هم چنین برای کاربرد های متفاوت طراحی می شوند. شایان به ذکر می باشد که شستی هایی که پس از تحریک، دو کنتاکت وصل را قطع می کنند شستی استپ و شستی هایی که پس از تحریک دو کنتاکت قطع را وصل می کنند شستی استارت نامیده می شوند . هم چنین شستی ها یا کلید هایی که هر دو عمل را در یک زمان انجام می دهند به شستی یا کلید های استارت _استپ شناخته می شوند.
شستی ها و یا کلید های استارت استوپ دارای انواع مختلفی است که در ادامه تمامی این انواع معرفی شده است:
- فشاری
- سلکتور سوئیچ
- شستی قارچی
- شستی های کلیدی
- شستی استارت استاپ
- دکمه های فشاری اضطراری
کلید سوئیچ
کلیدهاى قفل شونده (کلید سوئیچ ها) از نظر ساختمان داخلى، شبیه شستی ها هستند با این تفاوت که آن ها را میتوان توسط یک سوئیچ قفل کرد. براى وصل مجدد نیاز به قرار دادن سوئیچ و باز کردن قفل است. از این کلیدهازمانى استفاده میشود که بخواهیم درجه حفاظت را افزایش دهیم. در شکل زیر نمونه هایى از این نوع کلیدها را از نماى روبه رو و کنار نشان داده شده است.
کلید دو طرف استارت:
کلید دو طرف استارت یکی از انواع کلید ها است که امروزه از آن ها استفاده های بسیاری می شود. در این مدل کلید، عملگر ( بخشی که برای فرمان دادن به کلید از آن استفاده می شود ) دارای سطحی پهن است که بر روی یک نقطه محوری قرار دارد و هنگام فشردن آن به عقب و یا جلو خواهد رفت. می توان اذعان داشت که به صورت کلی این کلید ها طراحی و ظاهری بسیار ساده دارند که به سادگی در انواع فضا ها و سوراخ ها قابل نصب و استفاده می باشند.
نکته بسیار مهم این است که معمولا بدنه کلید دو طرف استارت از جنس پلاستیک بوده که به صورت مربع طراحی و تولید می شود. یکی از انواع کلید های دو طرف استارت کلید راکر ( ROCKER ) می باشد که این کلید rocker از نوع panel mount ( قرارگیری روی بدنه خارجی دستگاه) است که پایه های ( ترمینال های ) آن به شکلی است که به راحتی قابل اتصال و نصب هستند.
دکمههای فشاری اضطراری
کلید قطع اضطراری یک دکمه قرمزمی باشد که در پس زمینه زرد قرار گرفته است. در سیستمهای بزرگ، از قبیل خطوط نقاله، کلید قطع اضطراری به صورتهای مختلفی موجود هست که با دست یا پا یا بقیه اعضای بدن، قابلیت فشار دارند. در برخی موارد، دیوارهای ایمنی نوری، کار کلید قطع اضطراری را می نمایند. برای ماشینهای کوچکتر، کلید اصلی قطع و وصل دستگاه، خود بهعنوان یک کلید قطع اضطراری مورداستفاده قرار میگیرد. در ابزارهای دستی، کلید قطع اضطراری لازم نمی باشد و تنها در شرایط اضطراری دو شاخه را از برق جدا می نمایند.
کلید قطع اضطراری بعد از فشار دادن، قفل می گردد و میتواند بسته به سطح امنیت، با کشیدن کلید قرمز به بیرون یا چرخاندن کلید قرمز، به حالت اولیه خود بازگردد. کلید قطع اضطراری باید طوری طراحی شود که اپراتور دستگاه، بلافاصله در مواقع اضطراری، بتواند از آن استفاده نمود. بهطوریکه دستگاه نمیتواند به خودی خود بعد از کشیده شدن کلید قرمز به حالت وصل، دوباره شروع به کار کند. مدارهای توقف اضطراری با توجه به شرایط فنی در دستههای مختلف توقف، طبقهبندی می گردد.
کلید های کنترل:
یکی دیگر از انواع کلید هایی که در برق کشی و برق صنعتی مورد استفاده قرار می گیرند، کلید های کنترل هستند که بر طبق استاندارد ها طراحی و ساخته شده اند. کلید های کنترل معمولا دارای ویژگی های زیر هستند:
- این نوع کلید ها نصب سریع و آسان دارند
- کلید های کنترل معمولا در برابر لرزش های سخت از خود مقاومت مطلوبی نشان می دهند
- این نوع کلید ها معمولا ساخته شده از مواد مقاوم در برابر آتش هستند
- این نوع کلید ها ساختار قابل انعطاف دارند
- کلید های کنترل مقاوم در برابر آسیب های محیطی و طول عمر مکانیکی بسیار بالا دارند
- امکان اتصال حالت های مختلفی از کنتاکت های NC و NO نیز وجود دارد
- دارا بودن قابلیت اتصال لامپ های BA9S در تمام رنگ ها برای کلید های چراغدار
تفاوت سلکتور سوئیچ با شستی
کليدهای سلکتوری اشنایدر در انواع دو و سه وضعيتی طراحی شده و به بازار عرضه می شوند. تفاوت عمده ای که بين يک شستی فشاری و يک سلکتور سوئیچ موجود هست در مکانيزم عملکرد آن می باشد.
در سلکتور سوئيچ برای باز و يا بسته کردن يک کنتاکت بايد از مکانیزم چرخشی استفاده کرد. در طراحی سلکتور سوئیچ های فلزی اشنایدر از کنتاکت های کمکی ZBE101 و ZBE102 کار گرفته شده است. کليدهای سلکتوری اغلب برای انتخاب يکی از چند حالت مدار مانند عملکرد دستی، عملکرد اتوماتيک، سرعت کم يا زياد، پايين و بالا، چپ يا راست و یا توقف و چرخش به کار می رود.
شاسی آسانسور
شاسی آسانسور جزء اصلی آسانسور محسوب می شود. شاسی آسانسور پانل هایی در ابعاد مختلف هستند که وظیفه ارسال دستورات به برد کنترل آسانسور را بر عهده دارند. مسافران آسانسور طبقه مورد نظر خود را از طریق شاسی موجود در طبقه یا کابین آسانسور انتخاب می کنند. در این زمان شاسی آسانسور دستورات صادر شده توسط کاربر را به برد اصلی کنترل آسانسور ارسال می کند و آنها را ذخیره می کند و اجرا می کند. این پنل سفارشات را برای کلاس های مختلف مسافران به ترتیب اجرا می کند.
با توجه به اینکه چاه آسانسور اولین رابط بین سرنشینان و آسانسور محسوب می شود، این قسمت در نصب آسانسور کارایی ویژه ای دارد. به همین دلیل شاسی کابین آسانسور علاوه بر کیفیت مناسب نیاز به زیبایی خاصی دارد.
شستی دوبل چیست؟
توجه داشته باشید که این نوع شست پانل برای عملکرد مدارهای کنترلی در سیستم های الکتریکی تولید شده در انواع فلزی و باکلیتی استفاده می شود. کل ساختار کنتاکت از پلاستیک فشرده ساخته شده و در دو نوع فلزی و باکلیتی مورد استفاده قرار می گیرد. جریان نامی پلاتین در حالت N.O و N.C 2 آمپر با ولتاژ 220 ولت هستند، تغییرات نوع پلاتین برای ولتاژهای AC و DC کمتر یا استفاده در محیط های گرد و غبار امکان پذیر است.
شستی های دوبل از دو بخش مجزا شامل موارد زیر ساخته شده است:
مکانیزم قطع و وصل
کنتاکت
این دو قسمت برای نصب روی صفحه از هم جدا شده اند و می توان سوراخی به قطر 22 میلی متر ایجاد کرد تا این مجموعه جمع و جور روی صفحه نمایش شما نصب شود. این مجموع های دوتایی یک مجموع شروع سبز و یک مجموع پله قرمز دارند و دو نوع همدیگر را تولید می کنند: سطح و غیر سطح. جنس تیغه پلاتین از آلیاژ مس است و نوک پلاتین از ترکیب نقره و نیکل به شکل صاف یا شیاردار ساخته شده است. امکان افزودن مخاطبین به این مجموعه و جابجایی آنها بین یکدیگر وجود دارد.
جعبه فرمان شستی :
جعبه فرمان شستی برای نصب دستگاه های فرمان دستی مانند دستگیره ها و سوئیچ های توقف اضطراری و همچنین چراغ های سیگنال استفاده می شوند. انواع شست فرمان و چراغ های سیگنال با قطر 22 میلی متر مانند چراغ سبز رنگ پلاستیکی (XB5AVB3) یا سر قارچ پلاستیکی اضطراری (XB5AS542) را می توان در این جعبه قرار داد.
شستی ها در انواع باز و بسته یا استپ و استارت؛ معمولی و نورانی در رنگ ها و مدل های مختلف ساخته می شوند. از طریق مکانیزم سوئیچ ساده، از این قسمت برای کنترل و مدیریت دستگاه یا سیستم عملیاتی استفاده می شود.
خرید شاسی استارت – استپ
شاسی استارت و شاسی استپ یا پوش باتون از تجهیزات فرمان به حساب می آیند. طوریکه توسط دست تحریک می شوند و برای اعمال فرمان قطع یا وصل در یک مدار به کار می روند. این وسیله به طور کلی یک ساز و کار ساده برای کنترل برخی از کارهای یک ماشین یا فرآیند می باشد. یکی از مهم ترین موارد کاربرد شاسی استارت در تابلوهای صنعتی برق برای راه اندازی موتور می باشد است.
معمولا از رنگ سبز برای شاسی استارت در مدار استفاده می کنند که نشان دهندهی فرمان وصل می باشد. دکمه ها در شاسی استارت عموما از یک متریال سخت مانند پلاستیک یا فلز ساخته می شوند. سطح این پوش باتن ها یا به صورت صاف و مسطح است و یا به گونه ای طراحی می شوند که انگشت دست کاملا راحت روی آن قرار بگیرد.شاسی استارتی که به طور ارادی کار نمی کند، به یک فنر جهت بازگشت به حالت اولیه نیاز دارد.
در مدارهایی که کنتاکتور وجود دارد، بوسیلهی تعدادی شاسی استارت / استپ، با اجرای یک مدار فرمان می توان فرمان شروع به کار یا تغییر حالت در مدار را ایجاد کرد. با اعمال فشار بر شاسی همهی کنتاکت ها تغییر وضعیت پیدا می کنند و با قطع فشار، کنتاکت ها دوباره به وضعیت اولیه شان بر می گردند. در برخی از شاسی ها چنانچه از فرمان قطع و وصل در یک شاسی استفاده شده باشد، آن شاسی تحت عنوان شاسی استارت / استپ دوبل شناخته می شود. همچنین ممکن است که دو یا سه شاسی استارت / استپ روی یک محور قرار گرفته باشند.
یعنی با اعمال فشار بر روی یک شاسی، چند فرمان به کنتاکتور های مختلف اعمال شود.
چرا و در چه شرایطی از شستی بدون سیم استفاده کنیم؟
در واقع شستی ها یا دکمه های فشاری دستگاه های فرمانی هستند که به صورت دستی فعال می شوند. به طور معمول، شستی سبز با کنتاکت باز برای فرمان اتصال مدار و رنگ قرمز با کنتاکت بسته نیز برای فرمان قطع مدار استفاده می شود. اگر دستور قطع و وصل در یک شستی استفاده شود، به آن شستی استارت استوپ دوبل میگویند.
شستی برای صدور فرمان های مختلف در ماشین ها و تابلوهای برق استفاده می شود و این قطعات بسیار پرکاربرد هستند اما آیا ساخت و استفاده از شستی بدون سیم توجیهی دارد؟
در تاسیسات کوچک انواع شستی ها مستقیما بر روی تابلو نصب می شوند و سیم کشی آنها در تابلو قرار می گیرد.به دلایل مختلف از جمله اندازه ماشین ها، اپراتور در محل دیگر، ارسال فرمان از محل دیگر و ... همیشه امکان نصب شستی بر روی برد برق وجود ندارد. برای حل این مشکل معمولا شستی ها را در جعبه های استاندارد قرار می دهند و با سیم و کابل به برد کنترل اصلی متصل می شوند.
با این کار مشکل شستی روی تابلو حل می شود، اما مشکلات دیگری به سیستم اضافه می شود. طبق استانداردهای صنعت برق و برای ارتباط بین شستی و تابلوهای کنترل، سیم و کابل گذاشتن روی ماشین آلات یا سطوح بدون حفاظ و بدون تجهیزات خاص مجاز نمی باشد. برای اتصال کابل ها به جعبه ها و پنل های استاندارد استفاده از انواع ورودی ضروری است.
با توجه به محل قرارگیری تجهیزات و برای حفاظت از سیم و کابل باید از روش ها و تجهیزات مختلفی استفاده کرد، مانند لوله های فولادی، لوله های پلاستیکی، لوله های خرطومی فلزی، کانال ها، کانال ها، انواع ورودی ها و .... بین شستی و تابلوهای توزیع نصب شده و باید به صورت دوره ای بازرسی و تعمیر شود.
لطفاً توجه داشته باشید که همه ماشین ها یا محیط های صنعتی در شرایط عادی نیستند. بسیاری از محیط ها در معرض خطراتی مانند آلودگی میکروبی (بیمارستان ها، صنایع دارویی و تحقیقاتی)، نفوذ آب، نفوذ گرد و غبار، نفوذ ذرات و گازهای قابل اشتعال، دمای بسیار بالا، حیوانات و غیره هستند. هیچ راهی برای عبور سیم و کابل وجود ندارد. این شرایط حفاظت از سیم و کابل را با مشکل مواجه کرده و هزینه اجرا و نگهداری را به شدت افزایش می دهد.
برای رفع این مشکل و کاهش هزینه اجرا و تغییرات بعدی می توان از روش انتقال بی سیم دستورات استفاده کرد. بسیاری از تغییرات در ماشین آلات و ساختمان ها مستلزم ایجاد مسیرهای جدید برای انتقال سیم و کابل است. حتماً در بسیاری از ساختمان ها وجود کانال ها و لوله ها را دیده اید. این مسیرها در تغییرات بعدی و نبود مسیر مناسب برای عبور سیم و کابل ایجاد شد.
در حالت انتقال کنترل بی سیم، نیازی به گذاشتن سیم و کابل بین دستگاه های کنترلی مانند شستی ، میکرو سوئیچ، کلیدهای کششی و ... نیست و بسیاری از مشکلات برطرف می شود. در تمامی سیستم های انتقال فرمان بی سیم، علاوه بر فرستنده یا گیرنده، یک یا چند گیرنده، آنتن، تکرار کننده و ... وجود دارد که در داخل تابلو برق و یا در مکان های مورد نیاز نصب و سیم کشی می شوند.این تجهیزات از نظر نحوه نصب، منبع تغذیه، نوع خروجی و ... در مدل های مختلفی وجود دارد.
سخن آخر:
در این مقاله سعی داشتیم که به صورت مختصر و جزئی نکات بسیار مهمی را در رابطه با شستی ها . کلید های استپ استارت و هم چنین کارایی آن ها بیان کنیم. استفاده از انواع کلید های استپ استارت در برق صنعتی می تواند فواید بسیاری داشته باشد. شما می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر درباره این کلید ها و هم چنین خرید آن ها به وب سایت آژند برق مراجعه فرمایید.
مدار شاسی استپ استارت چیست و چه کاربردی دارد؟
جواب:
مدار شاسی استپ استارت یک مدار کاربردی می باشد. اگر که بخواهیم مدار استپ استارت را با یک سیتی اجرا کنیم و این کار بدون استفاده از PCL باشد کمی مدارش پیچیده می شود ولی اگر بخواهیم جهت بستن مدار استپ استارت با یک شستی از مینی پی ال سی ها استفاده کنیم کار به شدت آسان تر خواهد شد. در واقع با یک شستی، یک مینی PCL و یک کنتاکتور می توانیم این مدار را اجرا کنیم و تنها یک تکه کد ساده نیز داخل نرم افزار logo soft comfot می نویسیم و آن را روی سخت افزار پیاده سازی می نماییم. در کارخانه ها برای راه اندازی دستگاه هایی که وابسته به الکترو موتور القایی سه فاز می باشند مدار های مختلفی بسته به نوع نیاز و کارکرد دستگاه ها طراحی می شود .
مدار فرمان های پر کاربرد در برق صنعتی عبارت اند از :
مدار فرمان استارت لحظه ای , مدار فرمان دائم کار , مدار فرمان استارت از دو نقطه , مدار فرمان چپ گرد راست گرد لحظه ای , مدار فرمان چپگرد راست گرد دائم , مدار فرمان ستاره مثلث , مدار فرمان ستاره مثلث – چپگرد راستگرد.
کلید استارت استپ به چه صورتی نصب می شود؟
جواب:
چگونگی نصب کلید ، که میتوان از آن در جهت استفاده از کنتاکتور بهره برد ارائه داده میشود. بروی استارت استپ شماره هایی(11،12،13،14) نوشته شده است که در هنگام نصب از آنها استفاده میشود. کنتاکتور هم دارای قسمت هایی بنام A1 و A2 و 23 و 24 میباشد. استارت استپ به این صورت نصب میشود که ابتدا باید یک سیم نول به A2 کنتاکتور برده شود.
سپس یک سیم فاز به فیوز وارد میشود و برق خروجی از فیوز به 11 شاسی استارت استپ میرود. در مرحله بعدی یک سیم از 12شاسی استارت استپ به 23 کنتاکتور میرود، آنگاه یک سیم دیگر از 23 کنتاکتور به 13شاسی استارت استپ میرود و پس از آن سیمی دیگر از 14 شاسی استارت استپ به 24 کنتاکتور و در نهایت از 24 کنتاکتور به A1 کنتاکتور برده میشود که در نهایت کلید ما فعال میگردد.
کلیدهای لحظه کار چه هستند؟
جواب :
کلیدهای لحظه کار کلید هایی هستند که در هر حالتی قرار بگیرند وضعیت ها آن تا زمانی که انرژی و نیروی دست بر روی کلید است ثابت باقی می ماند و مدار متصل است.
به محض برداشتن دست از روی کلید، کلید مجددا به حالت اولیه خود بازگشته و مدار قطع می گردد بدین معنی که برای عمل کردن کلیدهای لحظه ای نیروی مکانیکی دائم لازم است.
شستی استارت دوبل چیست؟
جواب :
این شاسی از نوع فشاری دو دکمه ای می باشد که دکمه های به کار رفته در آن مستطیلی شکل هستند و قطر آنها 22 میلی متر می باشد. در این نوع شاسی یا پوش باتن ها یک سیستم برگشت فنری وجود دارد و از رنگ سبز با نشان ” I ” برای حالت استارت و از رنگ قرمز با نشان ” O” برای وضعیت استپ یا توقف استفاده می گردد. از جمله ویژگی های مهم این نوع شاسی ها می توان به وجود کنتاکت هایی در پشت قطعه اشاره کرد که دارای یک کنتاکت باز (1 NO) و یک کنتاکت بسته (1 NC) با عملکردی آرام یا Slow-break است.